W artykule
Pewnie nieraz zastanawialiście się, do czego jest właściwie potrzebny plan wydarzeń? Wbrew pozorom stanowi nieocenioną pomoc podczas pracy z lekturą czy przygotowania do testów i sprawdzianów. Jak poprawnie go skonstruować? Dowiedz się z naszego artykułu.
Czym jest plan wydarzeń?
Plan wydarzeń przedstawia najważniejsze zdarzenia, które pojawiają się w utworze literackim. Są one uporządkowane w takiej kolejności, w jakiej występują w tekście, a więc najczęściej chronologicznie. Wyróżniamy dwa rodzaje planów wydarzeń: ramowy i szczegółowy. Jak sama nazwa wskazuje, ten drugi jest dużo bardziej dokładny i drobiazgowy.
Po co tworzyć plan wydarzeń?
Plan kojarzy się nam głównie z umiejętnością typowo szkolną, która nie przydaje się w życiu codziennym. Nic bardziej mylnego! Jest on niemal niezbędny w trakcie sporządzania różnego rodzaju dokumentacji, np. protokołów, sprawozdań z posiedzeń, zebrań, spotkań służbowych. Plan przydaje się również podczas organizowania obowiązków współpracowników, domowników czy do określania tego, jakie sprawy musisz załatwić danego dnia. Planem będą więc na przykład Twoje notatki w kalendarzu:
Plan wydarzeń do tekstu tworzymy bardzo podobnie! Przekonasz się o tym w dalszej części artykułu.
Ale do czego może się przydać plan wydarzeń pisany na potrzeby lekcji języka polskiego? Przede wszystkim pomaga on zapamiętać treść danego tekstu. Ułatwia powtórki przed sprawdzianem bądź egzaminem – dzięki niemu szybciej przypomnisz sobie najważniejsze wydarzenia z lektury. Pomaga również w pracy nad tekstem podczas omawiania utworu, ponieważ porządkuje najważniejsze zagadnienia. Dzięki niemu łatwiej jest napisać streszczenie, recenzję czy charakterystykę postaci. Można po prostu powiedzieć, że pomaga w nauce.
Plan ramowy a plan szczegółowy
Ramowy plan wydarzeń jest zapisem najważniejszych zdarzeń z utworu. Natomiast plan szczegółowy dodatkowo rozwija główne punkty planu o mniej istotne sprawy w postaci podpunktów. Te dwa typy planów różnią się więc szczegółowością. Spójrzcie na przykłady poniżej:
| Plan ramowy mitu o Prometeuszu | Plan szczegółowy mitu o Prometeuszu |
| 1. Ulepienie ludzi przez Prometeusza. |
1. Ulepienie ludzi przez Prometeusza. a) Zmieszanie gliny ze łzami. b) Dusza z iskier ognia. |
| 2. Zabranie bogom ognia i podarowanie go ludziom. | 2. Zabranie bogom ognia i podarowanie go ludziom. |
| 3. Uczenie ludzi używania ognia, uprawy roli, sztuk i rzemiosła. | 3. Uczenie ludzi używania ognia, uprawy roli, sztuk i rzemiosła. |
| 4. Zesłanie na ziemię Pandory z puszką zawierającą nieszczęścia i choroby przez Zeusa. |
4. Zesłanie na ziemię Pandory z puszką zawierającą nieszczęścia i choroby przez Zeusa. a) Stworzenie kobiety na wzór bogiń przez Hefajstosa. b) Nauka kobiecych robót przez Atenę. c) Wdzięk i urok od Afrodyty. d) Dar kuszącej wymowy i pochlebczego charakteru od Hermesa. e) Ofiarowanie kobiecie zamkniętej glinianej beczki w posagu. |
| 5. Ślub brata Prometeusza z Pandorą i otwarcie puszki. |
5. Ślub brata Prometeusza z Pandorą i otwarcie puszki. |
| 6. Oszukanie Zeusa – namówienie go na wybór gorszej ofiary z wołu. |
6. Oszukanie Zeusa – namówienie go na wybór gorszej ofiary z wołu. |
| 7. Gniew Zeusa i ukaranie Prometeusza poprzez przykucie go do skał Kaukazu. |
7. Gniew Zeusa i ukaranie Prometeusza poprzez przykucie go do skał Kaukazu. a) Codzienne wizyty orła wyjadającego Prometeuszowi wątrobę. b) Samotność tytana. c) Wieczne trwanie w cierpieniu i bezruchu. |
Tworząc plan szczegółowy pamiętaj, aby poszczególne jego podpunkty zawierały się w punktach głównych tak, jak to zostało pokazane na przykładzie powyżej. Punkty planu najlepiej jest numerować, a podpunkty zaznaczać przy pomocy małych liter alfabetu. Każdy punkt i podpunkt powinien rozpoczynać się wielką literą i zostać zakończony kropką.
Jak sporządzić plan wydarzeń?
Plan wydarzeń najlepiej tworzyć podczas czytania tekstu. Wystarczy wyodrębnić najważniejsze wydarzenia i na kartce papieru nadać im nazwy. W ten sposób powstaną punkty główne planu, które możesz uzupełnić o szczegółowe podpunkty. Pamiętaj jednak, aby dbać o zwięzłość – treść punktów nie powinna być bardzo rozbudowana.
Kolejną kwestią jest konsekwentne używanie takiej samej formy zapisu. Plan możesz stworzyć ze zdań lub równoważników zdań (wypowiedzeń bez orzeczenia). Ważne, żeby w całym planie pojawiła się tylko jedna z tych form! Zamieszczone wyżej przykłady planów składały się wyłącznie z równoważników zdań. Teraz pokażę, jak ten sam plan będzie wyglądał w formie zdań:
- Prometeusz lepi ludzi.
- Tytan zabiera bogom ogień i ofiarowuje go ludziom.
- Prometeusz uczy ludzi używania ognia, uprawy roli, sztuk i rzemiosła.
- Zeus zsyła na ziemię Pandorę z puszką zawierającą nieszczęścia i choroby.
- Brat Prometeusza bierze ślub z Pandorą, a ta otwiera puszkę.
- Tytan oszukuje Zeusa, namawiając go na wybór gorszej ofiary z wołu.
- Zeusa wpada w gniew i karze Prometeusza poprzez przykucie go do skał Kaukazu.
Którą formę planu wybrać? Tę, która Ci bardziej odpowiada. Na początku nauki uczniowie częściej wybierają formę zdań. W szkole średniej dominują raczej plany zapisane przy pomocy równoważników zdania, ale nie ma tu żadnego przymusu.
Utrwal wiedzę
Poniżej znajdują się zadania wraz z odpowiedziami, do rozwiązania których wykorzystano wiedzę zaprezentowaną w tym artykule.
Iwona
