Zaokrąglanie liczb naturalnych

W życiu codziennym posługujemy się zaokrągleniami. Nie zawsze trzeba znać dokładną wartość działania lub wskazać pewne wielkości z dużą dokładnością. Można podać przybliżoną ich wartość. Jak w takim razie prawidłowo wykonać zaokrąglanie liczb naturalnych?

Nazewnictwo poszczególnych cyfr w zapisie liczby naturalnej

Przypomnij sobie najpierw nazewnictwo poszczególnych cyfr w zapisie liczby, aby łatwiej było nam omówić prawidłowy sposób ich zaokrąglania.

Zaokrąglanie liczb – reguły

Jeśli zaokrąglamy liczbę do jedności, dziesiątek, setek, itd., to wszystkie cyfry znajdujące się na prawo od miejsca, do którego zaokrąglamy, zastępujemy cyframi 0. Cyfr znajdujących się po przecinku nie musimy zamieniać na cyfry 0, wystarczy je odrzucić. 

• Jeżeli pierwsza z odrzuconych cyfr jest mniejsza od 5 (czyli równa 0, 1, 2, 3 lub 4), to ostatnią cyfrę naszego przybliżenia zostawiamy bez zmian. Jest to tak zwane zaokrąglenie w dół lub zaokrąglenie z niedomiarem. 
• Jeśli pierwsza z odrzuconych cyfr jest większa lub równa 5 (czyli równa 5, 6, 7, 8 lub 9), to ostatnią cyfrę naszego przybliżenia zwiększamy o 1. Jest to tak zwane zaokrąglenie w górę lub zaokrąglenie z nadmiarem. 

Gdy przybliżenie liczby jest mniejsze od danej liczby, to mówimy o przybliżeniu z niedomiarem.
Gdy przybliżenie liczby jest większe od danej liczby, to mówimy o przybliżeniu z nadmiarem.

Zaokrąglanie liczb naturalnych do dziesiątek – przykłady

• 123 ≈ 120
  Cyfrą dziesiątek danej liczby jest 2. Cyfrę stojącą w niższym rzędzie (czyli na miejscu jedności) zastępujemy zerem. Pierwsza z odrzuconych cyfr (3) jest mniejsza od 5, więc cyfrę dziesiątek pozostawiamy bez zmian.
• 145 ≈ 150
  Cyfrą dziesiątek danej liczby jest 4. Cyfrę stojącą w niższym rzędzie (czyli na miejscu jedności) zastępujemy zerem. Pierwsza z odrzuconych cyfr jest równa 5, więc cyfrę dziesiątek zwiększamy o jeden.
• 168 ≈ 170
  Cyfrą dziesiątek danej liczby jest 6. Cyfrę stojącą w niższym rzędzie (czyli na miejscu jedności) zastępujemy zerem. Pierwsza z odrzuconych cyfr (8) jest większa od 5, więc cyfrę dziesiątek zwiększamy o jeden.

Zaokrąglanie liczb naturalnych do setek – przykłady

• 1123 ≈ 1100
  Cyfrą setek danej liczby jest 1. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Cyfrę setek pozostawiamy bez zmian, ponieważ pierwsza z odrzuconych cyfr (2) jest mniejsza od 5.
• 340 ≈ 300
  Cyfrą setek danej liczby jest 3. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Cyfrę setek pozostawiamy bez zmian, gdyż pierwsza z odrzuconych cyfr (4) jest mniejsza od 5.
• 789 ≈ 800
  Cyfrą setek danej liczby jest 7. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Cyfrę setek zwiększamy o jeden, ponieważ pierwsza z odrzuconych cyfr (8) jest większa od 5.

Zaokrąglanie liczb naturalnych do tysięcy – przykłady 

• 1507 ≈ 2000
  Cyfrą tysięcy danej liczby jest 1. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu setek, dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Pierwsza z odrzuconych cyfr jest równa 5, więc cyfrę tysięcy zwiększamy o jeden.
• 5346 ≈ 5000
  Cyfrą tysięcy danej liczby jest 5. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu setek, dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Pierwsza z odrzuconych cyfr (3) jest mniejsza od 5, więc cyfrę tysięcy pozostawiamy bez zmian.
• 45 700 ≈ 46 000
  Cyfrą tysięcy danej liczby jest 5. Cyfry stojące w niższych rzędach (czyli na miejscu setek, dziesiątek i jedności) zastępujemy zerami. Pierwsza z odrzuconych cyfr (7) jest większa od 5, więc cyfrę tysięcy zwiększamy o jeden.

Zobacz tekst:

Zaokrąglanie liczb dziesiętnych (czytaj)

Wideolekcja