W artykule
Usługi bankowe, wbrew pozorom, nie są dostępne wyłącznie dla osób pełnoletnich. Może z nich korzystać również młodzież a nawet dzieci. Czym są konta, karty i lokaty i dlaczego warto zarządzać pieniędzmi już od najmłodszych lat? Dowiedz się już dziś!
Świadomość finansowa – warto ją rozwijać jak najwcześniej
Z raportów Biura Informacji Kredytowej wynika, że coraz większa liczba młodych osób w wieku 18-24 lat ma kłopoty finansowe. Powodem jest brak świadomości finansowej, która często budowana jest zbyt późno lub wcale. Warto zatem poprosić rodziców o możliwość zarządzania pieniędzmi jeszcze w trakcie nauki w szkole podstawowej czy ponadpodstawowej. Ale mnie to nie dotyczy – pomyślisz. – Nie mam tak dużo pieniędzy. To nie ma znaczenia! Może otrzymujesz kieszonkowe na drobne wydatki, dostałeś pieniądze od babci lub wujka, z okazji Komunii Świętej, urodzin czy zupełnie bez powodu? A może wyjeżdżasz za granicę na wymianę szkolną lub często musisz prosić rodziców o doładowanie karty w telefonie czy zapłacenie za grę? Zamiast trzymać oszczędności w śwince-skarbonce lub w skarpetkach w szafie, możesz je umieścić na koncie, a drobne płatności dokonywać samodzielnie.
Konto osobiste
Fachowa nazwa konta bankowego to rachunek bankowy. Służy on do przechowywania i gromadzenia pieniędzy, a także do bezgotówkowych rozliczeń finansowych, np. płacenia za produkty przez Internet. Istnieją różne rodzaje rachunków bankowych, m.in.:
- osobiste (np. standardowe, młodzieżowe, studenckie, konta dla dzieci);
- oszczędnościowe;
- lokaty.
Użytkownicy kont osobistych wypłacają pieniądze w kasie banku bądź w bankomacie, jeśli posiadają kartę płatniczą. Jest to plastikowa karta z paskiem magnetycznym lub mikroprocesorem. Można nią również płacić w sklepie, przykładając do terminala płatniczego. Trzeba się jednak upewnić, czy umożliwia ona płatność zbliżeniową.
Rachunek oszczędnościowy a lokata
Jeśli chcesz oszczędzać pieniądze, możesz przelać je na konto oszczędnościowe bądź lokatę. Rachunek oszczędnościowy zazwyczaj łączy się z kontem głównym. Jest on oprocentowany, dlatego trzymając na nim oszczędności, można zyskać dodatkowe pieniądze, czyli odsetki od oprocentowania. Odsetki są kapitalizowane, czyli doliczane do kwoty wpłaconej na konto, co miesiąc. Bank pomniejsza je o podatek należny państwu. Zaletą konta oszczędnościowego jest możliwość wypłacenia z niego środków raz w miesiącu bez dodatkowych opłat oraz utraty naliczonych przez bank odsetek.
Podobnie do konta oszczędnościowego działa lokata. Jest to również rodzaj rachunku bankowego. Od konta oszczędnościowego różni się jednak tym, że jest zakładana na określony czas, np. 3 miesiące. Bank dolicza odsetki najczęściej dopiero po zakończeniu umowy, a nie co miesiąc, jak to się dzieje w przypadku konta oszczędnościowego. Wypłata pieniędzy z lokaty przed upływem terminu powoduje najczęściej utratę całości bądź części odsetek.
Karta płatnicza dla dzieci i młodzieży
Osoby niepełnoletnie mogą korzystać z karty płatniczej, którą określa się jako karta przedpłacona (prepaid). Przed jej użyciem należy zasilić kartę z rachunku bankowego, który jest do niej przypisany. Co ważne, nie trzeba posiadać konta w banku, aby płacić w sklepie tego rodzaju kartą. Wystawiana jest bowiem na konkretną osobę, ale środki na nią mogą zapewnić rodzice. Oznacza to, że kieszonkowego nie musisz otrzymywać w formie gotówki – możesz poprosić rodziców, żeby wpłacili je na konto, do którego mogą przypisać kartę prepaid. Jeśli wydasz wszystkie pieniądze zgromadzone na koncie, nie będziesz mógł jej używać do następnego zasilenia rachunku bankowego. Takie karty oferuje Bank PKO BP (Karta Debetowa PKO Junior) oraz ING Bank Śląski (Karta przedpłacona dla dziecka).
Konta dla dzieci
Według polskiego prawa dzieci do 13. roku życia nie mogą podpisywać wiążących umów. Z tego powodu rachunek bankowy dla dziecka musi otworzyć jego opiekun prawny, czyli najczęściej rodzic. Konta dla dzieci zazwyczaj różnią się od tych dla osób dorosłych, dlatego trzeba dokładnie zapoznać się z ofertami różnych banków. Konieczna jest decyzja, na czym najbardziej Ci zależy. Niektóre banki nie umożliwiają dostępu zdalnego do konta i wszystkie formalności, również wypłatę pieniędzy, trzeba załatwiać osobiście w oddziale. Często nie jest możliwe też wybieranie z nich dowolnej ilości pieniędzy. Zdecydowanym plusem jest tutaj fakt, że większość kont dla dzieci oferuje dużo wyższe oprocentowanie oszczędności niż zwykłe rachunki oszczędnościowe dla dorosłych.
Konta dla dzieci obecnie można założyć m.in. w następujących bankach:
- mBank (eKonto Junior),
- Bank Millenium (Konto 360° Junior),
- Bank Pekao (Konto Przekorzystne dla młodych),
- BNP Paribas (Konto Samodzielniaka),
- PKO BP (Konto Junior),
- Santander (Konto Jakie Chcę dla młodych).
Warto przejrzeć wszystkie oferty i wybrać odpowiednią dla siebie.
Konta dla nastolatków
Banki oferują również konta dla młodzieży. Jest ich więcej niż rachunków osobistych dla dzieci. Dlaczego? Z prostego powodu – po ukończeniu 13. roku życia, zgodnie z polskim prawem, dzieci nabywają zdolność do czynności prawnych. Co to oznacza? Po prostu mogą m.in. samodzielnie podpisywać umowy. W przypadku otwarcia rachunku bankowego potrzebna jest również zgoda (podpis) opiekuna. Jednak rodzic nie może samodzielnie założyć dziecku konta, jeśli ma ono więcej niż 13 lat. Dzięki temu nastolatkowie mogą podjąć samodzielne, poważne decyzje jeszcze przed oficjalnym osiągnięciem dorosłości.
Co ważne, konta dla młodzieży niemal nie różnią się od tych dla osób dorosłych. Nastolatki mogą robić przelewy (również zagraniczne), wpłacać pieniądze na konto, korzystać z aplikacji mobilnej, bankowości elektronicznej, płatności telefonem, a nawet posiadać kartę płatniczą. Jedyna różnica polega na istnieniu limitu comiesięcznych wypłat. Rodzic może też w pewien sposób nadzorować finanse dziecka, np. mieć wgląd do jego rachunku osobistego. Konta młodzieżowe są również bezpłatne i dużo lepiej oprocentowane niż te dla osób dorosłych. Na rynku jest więc z czego wybierać. Takie konta oferują m.in.:
- mBank (eKonto możliwości),
- Bank Millenium (Konto 360° Junior),
- Crédit Agricole (Konto dla Ciebie GO!),
- BNP Paribas (Konto Samodzielniaka),
- ING (Konto Mobi dla młodych 13-17),
- PKO BP (Konto Pierwsze),
- Santander (Konto Jakie Chcę dla młodych).
Wybór oferty w banku – na co zwrócić uwagę
Zanim wybierzesz konto w banku, musisz zastanowić się nad kilkoma kwestiami. Przede wszystkim zdecyduj, do czego będzie Ci ono potrzebne: korzystania na co dzień czy oszczędzania. Korzystanie z konta również powinno być łatwe i przyjemne, więc jeśli wszelkie płatności chcesz załatwiać przez internet, wybierz ofertę, która umożliwia także dostęp do bankowości internetowej, aplikacji mobilnej czy daje możliwość płacenia telefonem. W wyborze mogą pomóc Ci poniższe pytania.
1. Czy rodzic musi mieć konto w tym samym banku? Jest to dosyć istotna sprawa, ponieważ może się okazać, że zmiana banku będzie dla rodziców wiązała się z większymi opłatami bądź stanie się problematyczna (zmianę numeru konta należy zgłosić w wielu instytucjach).
2. Czy konto jest bezpłatne? Prowadzenie większości rachunków osobistych dla młodzieży jest darmowe, co czyni je bardziej atrakcyjne od kont dla dorosłych. Często rachunki oszczędnościowe dla młodzieży mają wyższe oprocentowanie, dlatego warto się zastanowić nad nimi nawet, jeśli konto osobiste nie jest zbyt atrakcyjne.
3. Z ilu bankomatów możesz korzystać bezpłatnie? Niektóre banki oferują darmowe korzystanie tylko z własnego bankomatu. Trzeba zatem zorientować się, czy w najbliższej okolicy znajduje się taki bankomat. Inaczej wypłacanie pieniędzy może stwarzać problemy lub wiązać się z dodatkową opłatą, jeśli będziemy korzystać z maszyn innego banku.
4. Jakie uprawnienia będziesz mieć Ty, a jakie Twój rodzic? Niektóre banki umożliwiają rodzicom wgląd do konta dziecka jedynie w oddziale. Inne, zwłaszcza w przypadku kont dla najmłodszych – także przez Internet. Dowiedz się, z jakich dodatkowych produktów możesz korzystać, np. z karty płatniczej czy aplikacji mobilnej.
5. Do kogo ma należeć konto? Właścicielem możesz być Ty (jeśli masz powyżej 13 lat) lub Twój rodzic. Jeśli nie chcesz ponosić tak dużej odpowiedzialności za swoje finanse, możesz po prostu otworzyć konto młodzieżowe na rachunku rodzica. Oczywiście należy najpierw sprawdzić, który bank umożliwia taką opcję.
6. Czy konto przekształca się w rachunek dla dorosłych, kiedy ukończysz 18 lat? To zależy od banku. W jednych konto młodzieżowe samoistnie przekształca się w konto dla dorosłych. W innych trzeba odwołać pełnomocnictwo po określonym czasie. Bez względu na to, czy wybierzesz kartę prepaid czy samodzielne konto w banku, każda z tych opcji zaprocentuje w przyszłości. Rachunki młodzieżowe wprowadzą Cię w świat finansów i nauczą zarządzać pieniędzmi. Jest to jedna z kluczowych umiejętności w nieustannie zmieniającym się świecie. Powodzenia!
Anna
