Skip to content

Tapas – wizytówka Hiszpanii

W artykule

Mieszkańcy Półwyspu Iberyjskiego mają w zwyczaju tapear (jeść tapas w barach) lub ir de tapas, czyli chodzić od baru do baru na hiszpańskie przekąski. W poprzednim artykule dowiedzieliśmy się już, że tapas składają się z różnego typu pokarmu i można je spotkać w każdym barze. Wiadomo też nie od dziś, że są one kulturową wizytówką Hiszpanii oraz ważną częścią hiszpańskiej kultury gastronomicznej, a także stanowią świetny dodatek do napojów. Tym razem zajmiemy się znanymi na całym świecie tapas, ale także rozszyfrujemy różne słówka związane z tymi malutkimi przekąskami.

Rodzaje tapas

Jak już wiemy tapas cechują się dużą różnorodnością i dlatego, oprócz paelli (tradycyjnej potrawy hiszpańskiej na bazie ryżu) czy słynnej tortilli (grubego omleta z dodatkiem ziemniaków), na hiszpańskich stołach królują również inne dania:

  • Tabla de quesos y embutidos – deska serów i wyrobów mięsnych, która głównie składa się z chorizo, szynki hiszpańskiej oraz sera owczego i koziego.
  • Patatas bravas – cząstki ziemniaków smażone na głębokim oleju, podawane z pikantnym sosem pomidorowym lub paprykowym.
  • Croquetas caseras –  krokieciki; najpopularniejsze są z szynką, dorszem i kurczakiem.
  • Albóndigas – pulpety z mięsa lub ryb.
  • Gambas al ajillo – obrane krewetki w sosie z czosnkiem i oliwą z oliwek.
  • Pulpo a la gallega – ośmiornica po galicyjsku, czyli gotowane macki ośmiorniczki podawane na ziemniakach z oliwą i wędzoną papryką.
  • Boquerones en vinagre – sardele (anchois) marynowane w occie winnym.
  • Champiñones con queso – pieczarki zapiekane z serem.
  • Mejillones al vapor – małże gotowane na parze.
  • Chorizo frito – pieczone kiełbaski chorizo.
  • Calamares fritos – smażone kalmary.
  • Jamón ibérico – szynka iberyjska, czyli rodzaj szynki pochodzącej od świni iberyjskiej, postrzeganej w kuchni hiszpańskiej i portugalskiej za najbardziej luksusową.
  • Aceitunas – oliwki.
  • Ensaladilla rusa – coś w rodzaju naszej sałatki jarzynowej czy warzywnej.
  • Pimientos Padrón – papryczki Padrón, czyli zielone papryczki lekko przesmażone, nieco przyrumienione i posypane solą morską.

Ciekawostka
W Hiszpanii popularne jest powiedzenie: Los pimientos de Padrón, unos pican y otros no, czyli: Niektóre papryczki Padrón są ostre, a inne nie.

Różnica między tapasración

Una tapa de paella czy una ración de paella? Oto jest pytanie! Tak naprawdę to wszystko zależy od naszego apetytu. 

W karcie dań oprócz słynnych tapas możemy również spotkać się ze słówkiem ración. Ten tajemniczy wyraz to tak naprawdę nic innego jak tapa de mayor tamaño, czyli danie, które zawiera dużą ilość tego samego produktu co tapas. 

Chodzi o tak zwane „duże danie”, czyli tapas podane na dużym talerzu. Taka porcja jedzenia zwykle jest dzielona na kilka osób, a tapas przeważnie je się samemu. Zatem jeżeli chcemy zjeść tapas na obiad lub na kolację, to musimy wziąć kilka takich porcji.

Przykładowo, zamawiając paellę, sztandarowe danie Hiszpanii, możemy ją zamówić na dwa sposoby:

  • una tapa de paella – wtedy dostaniemy małą porcję paelii na małym talerzu;
  • una ración de paella – wtedy dostaniemy dużą porcję paelli na dużym talerzu albo w tzw. paellerze, czyli na specjalnej patelni do przyrządzania tego dania.

Oprócz tego wyżej wspomniane raciones występują również z dodatkami, zazwyczaj z frytkami. Przykładowo danie Huevos estrellados, czyli smażone jajka, zazwyczaj podawane jest z frytkami.

Tapas, ración a może pinchos?

Pokaźna liczba barów i restauracji w Hiszpanii pozwala cieszyć się różnorodnymi tapas oraz wyborem wielkości porcji jedzenia –  dużą i małą.

Wiemy już, że tapas i raciones różnią się wielkością porcji, ale nie tylko, bowiem za raciones płaci się zawsze, a tapas czasami są gratis (głównie w tawernach w Andaluzji), jako że w niektórych miejscach w Hiszpanii, zamawiając coś do picia, również dostajemy małą porcję jedzenia. Natomiast jeśli chcemy zjeść tapas w formie dania, zawsze możemy o nie poprosić, ale wtedy już trzeba będzie za takie danie zapłacić. 

Jednak musimy pamiętać o tym, że w wielu miejscach w Hiszpanii ta tradycja już nie istnieje. Może się zdarzyć tak, że nawet w tym samym mieście w jednym lokalu tapas mogą być za darmo, a w drugim już nie.

Natomiast na północy Półwyspu Iberyjskiego, głównie w Kraju Basków i w Nawarze, tapas to tzw. pinchos, za które zawsze się płaci. Weźmy więc teraz pod lupę tego typu przekąski.

Typowe pinchos to tzw. koreczki, czyli małe porcje chleba i dodatków w postaci sera, wędliny czy warzyw, które są nabite na wykałaczki, stąd ich nazwa (od czasownika pinchar). 

Pinchos zazwyczaj stoją na barze na tackach i każdy bierze sobie, jakie chce, ale powinniśmy zachować wszystkie wykałaczki, żeby później za nie zapłacić (chociaż przeważnie kelnerzy wiedzą, ile zjedliśmy takich koreczków).

Warto mieć na uwadze, że jeśli spotkamy małe patyczki w różnych kolorach, oznacza to, że mają one różną cenę – kwota zależna jest od koloru patyczka. 

Napoje

Jak już wiemy tapas stanowią świetny dodatek do napojów. W związku z powyższym poznajmy również nazewnictwo napojów:

  • – herbata;
  • café con / sin leche – kawa z mlekiem / czarna kawa;
  • agua con / sin gaz – woda gazowana / niegazowana;
  • refrescos – napoje orzeźwiające typu Coca-Cola, Sprite itp.;
  • cacao – kakao;
  • zumo de naranja (recién exprimido) – sok pomarańczowy (ze świeżo wyciśniętych owoców);
  • mosto – moszcz, czyli świeżo wyciśnięty sok z winogron;
  • sangría (casera) – hiszpański (domowy) poncz przygotowywany tradycyjnie z czerwonego wina z dodatkiem posiekanych owoców (jabłek, gruszek, brzoskwiń, pomarańczy, cytryn) oraz mocniejszego alkoholu z kostkami lodu;
  • tinto de verano  – w dosłownym tłumaczeniu znaczy „letnie wino”, czyli połączenie czerwonego wytrawnego wina i gaseosy (słodkiej wody gazowanej) z cytryną;
  • vino tinto / blanco / rosado – czerwone / białe / różowe wino;
  • vino seco / semiseco / dulce / semidulce – wino wytrawne / półwytrawne / słodkie / półsłodkie.