W artykule
Streszczenie stanowi formę działania na tekście. Prowadzi do znacznego zmniejszenia jego objętości, lecz z zachowaniem ogólnego sensu treści i logicznego układu. Piszący zdobywa w ten sposób cenne zdolności, do których można zaliczyć m.in.: umiejętność pracy z tekstem, tworzenie spójnej wypowiedzi, analizę kompozycji oraz znaczenia informacji. Samemu zaś streszczeniu podlegają np. teksty popularnonaukowe oraz argumentacyjne, a także dzieła literackie.
Cechy streszczenia
- ograniczona objętość (najczęściej 40–60 słów),
- precyzja,
- obiektywizm,
- przejrzystość,
- wyodrębnienie tezy, argumentów oraz zależności pomiędzy poszczególnymi elementami przetwarzanego tekstu.
Jak przygotować streszczenie?
- Dokładnie zapoznaj się z tekstem.
- Poszukaj odpowiedzi na pytania: co jest tematem tekstu? jakie sensy przekazuje? co chce udowodnić autor?
- Wyodrębnij kluczowe kwestie/pojęcia.
- Stwórz plan tekstu, który stanowi odzwierciedlenie jego kompozycji – spróbuj w każdym akapicie znaleźć główną myśl.
- W zwięzły sposób rozwiń poszczególne punkty planu.
- W tekście literackim zwróć uwagę na temat utworu, czas i przebieg akcji.
- Odtwórz sposób rozumowania autora: znajdź tezę, argumenty oraz informacje, które je potwierdzają (np. dane liczbowe).
- Przystąp do zapisywania streszczenia na podstawie planu.
Przydatne słownictwo
- Autor w swym tekście porusza problem…
- Tematem przytoczonego tekstu jest…
- Najistotniejsze zagadnienie w tekście to…
- W rozwinięciu autor odwołuje się do…
- Zakończenie wywodu podkreśla to, że…
- W podsumowaniu piszący dochodzi do wniosku, że…
Notatka syntetyzująca na maturze – jak napisać? (czytaj)
Praktyczne wskazówki
- Pisz swoimi słowami, nie cytuj.
- Pamiętaj o tym, aby zachować odpowiednią liczbę znaków, nie przekroczyć jej.
- Dąż do zwięzłości poprzez zamianę zdań złożonych na pojedyncze.
- Zamieniaj mowę niezależną na zależną.
- Zachowaj obiektywizm, nie stosuj zwrotów sugerujących ocenę.
- Dbaj o uporządkowanie wypowiedzi, logikę kompozycji.
- Zwracaj uwagę na poprawność oraz styl.
Utrwal wiedzę
Poniżej znajdują się zadania wraz z odpowiedziami, do rozwiązania których wykorzystano wiedzę zaprezentowaną w tym artykule.