Skip to content

Present perfect continuous – ciągły „brat” czasu present perfect

W artykule

Present perfect continuous przetłumaczymy na język polski jako czas teraźniejszy dokonany ciągły. Odnosi się do wydarzeń oraz czynności mających miejsce w przeszłości i takich, które rozpoczęły się kiedyś, ale trwają nadal. Bardziej istotny jest jednak w tym przypadku czas trwania niż rezultat czynności lub wydarzenia. Zdania takie możemy przetłumaczyć na język polski w zależności od kontekstu – zarówno w czasie teraźniejszym, jak i przeszłym.

Użycie czasu

Czasu present perfect continuous użyjemy:

  • mówiąc o czynności lub wydarzeniu, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają do chwili obecnej; ważny jest czas ich trwania (np. Lilly has been talking on the phone for two hours. – Lilly rozmawia przez telefon od dwóch godzin.);
  • mówiąc o czynności lub wydarzeniu, które rozpoczęły się w przeszłości i trwały przez jakiś okres (mogą nadal być w toku, ale też mogły dobiec już końca); ich rezultat jest widoczny w teraźniejszości (np. Tim’s feet hurt. He has been walking all day. – Tima bolą stopy. Cały dzień chodził.);
  • chcąc wyrazić złość lub irytację (np. Somebody has been acting against us. – Ktoś działa przeciwko nam.).

Budowa

Schemat tworzenia czasu present perfect continuous jest podobny do konstrukcji innych czasów z rodziny dokonanych (perfect). We wszystkich rodzajach zdań (twierdzenia, przeczenia, pytania) użyjemy podmiotu, czasownika posiłkowego charakterystycznego dla tego czasu (have, has), czasownika be w III formie (tzw. past participle), czyli been, oraz czasownika z końcówką –ing, a więc typowego dla czasów ciągłych. Poniższa tabela prezentuje budowę omawianego czasu na przykładach:

Zdania twierdzące
I / You / We / You / They have been

sleeping all day.

 

He / She / It has been

sleeping all day.

 

Zdania przeczące
I / You / We / You / They have not been (haven't been)

sleeping all day.

He / She / It has not been (hasn't been)

sleeping all day.

 

Pytania
Have I / You / We / You / They

been sleeping all day?

Has He / She / It

been sleeping all day?

Krótkie odpowiedzi

+ Yes, I / you / we / you / they have.

+ Yes, he / she / it has.

 

- No, I / you / we / you / they haven't.

- No, he / she / it hasn't.

Pytania szczegółowe (przykłady)

How long have you / we / you / they been sleeping?

Where have you / we / you / they been sleeping?

What has he / she / it been doing recently?

Why has he / she / it been sleeping?

Present perfect continuous vs present perfect simple

Podstawowa różnica między present perfect continuouspresent perfect simple polega na tym, że czasem prostym (simple) wyrażamy czynności, kiedy chcemy położyć nacisk na ich rezultat. Natomiast czas ciągły  (continuous) stosujemy wtedy, gdy pragniemy podkreślić czas trwania danego wydarzenia. Na te dwa typy sytuacji często wskazują wyrażenia charakterystyczne dla omawianych czasów. Present perfect zastosujemy z wyrażeniami określającymi ilość (np. They have eaten three pizzas. – Zjedli trzy pizze.), a czas present perfect continuous z tymi sugerującymi konkretny przedział czasowy (np. They have been eating pizza all morning. – Jedli pizzę przez cały poranek.).

Present perfect – czyli jak pokazać związek między przeszłością a teraźniejszością (czytaj)

Uwaga!
Z czasownikami takimi jak: live (żyć, mieszkać), work (pracować), teach (uczyć) i feel (czuć) możemy użyć czasu present perfect, ale również present perfect continuous – bez różnicy w znaczeniu (np. She has taught/been teaching Chemistry for fifteen years. – Ona uczy chemii od piętnastu lat.).

Charakterystyczne słowa i wyrażenia 

For (od/przez) użyjemy, kiedy w zdaniu określony został czas trwania danej czynności, np. for 5 years (od 5 lat), for a week (od tygodnia) itd.

Since (od/odkąd) zastosujemy w odniesieniu do stanu, który trwa od konkretnego momentu w przeszłości do chwili obecnej, np. since year 2000 (od roku 2000), since she was a child (odkąd była dzieckiem).

Inne określenia czasu present perfect continuous

how long (od jak dawna/jak długo), lately (ostatnio), recently (niedawno), all morning (cały poranek), all day (cały dzień), all  month (cały miesiąc), all year (cały rok), all my life (całe swoje życie) itp.

Utrwal wiedzę

Poniżej znajdują się zadania wraz z odpowiedziami, do rozwiązania których wykorzystano wiedzę zaprezentowaną w tym artykule.

Zadanie 1. Zadanie 2.

Materiały źródłowe

Informacje

1. Dooley J. i Evans V., Grammarway 4, Express Publishing, 1999.
2. Umińska M. i in., Longman. Repetytorium maturalne. Podręcznik wieloletni, poziom podstawowy, Pearson, 2017.