Numery alarmowe – jeden, by zastąpić je wszystkie?

Czy znalazłeś się kiedyś w sytuacji, w której byłeś odpowiedzialny za wezwanie właściwych służb, dzwoniąc pod jeden z numerów: 997, 998, 999? Każdy Polak je zna, ale czy w sytuacji mocno stresowej, kiedy znaczenie ma każda sekunda, byłbyś w stanie bezbłędnie wskazać, który z nich odnosi się do policji, który do straży pożarnej, a który do pogotowia ratunkowego i wybrać odpowiedni? Do tego dochodzą inne numery alarmowe takie jak 985, 986, czy 992, co nie ułatwia sprawy.

Numery alarmowe w Polsce

Numery alarmowe funkcjonują w naszym kraju już od 2004 r. Zostały wprowadzone ustawą o prawie telekomunikacyjnym oraz planie numeracji krajowej. Wówczas uruchomiono 14 numerów alarmowych, począwszy od numeru 983 (pogotowie weterynaryjne), aż do 999 (pogotowie ratunkowe). Do najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanych zalicza się wspomniane 999, a także: 

• 998  – straż pożarna, 
• 997  – policja, 
• 992  – pogotowie gazowe, 
• 991  – pogotowie energetyczne.

Wraz z nimi w Polsce rozpoczął funkcjonowanie numer alarmowy 112. Obsługiwany jest przez 17 Centrów Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Służą one do powiadamiania konkretnych służb o sytuacjach, w których doszło do zagrożenia utraty zdrowia, życia czy mienia. Można do nich zgłaszać również zagrożenia dla środowiska lub bezpieczeństwa publicznego. Dzięki nim zwiększyła się efektywność całego Systemu Powiadamiania Ratunkowego (SPR).

Ryc. 1. Lokalizacja Centrów Powiadamiania Ratunkowego w Polsce (CPR)

Historia międzynarodowego numeru alarmowego 112

Numer 112 został utworzony przez uchwałę Rady Europy w dniu 29 lipca 1991 r. Następnie uregulowano i wprowadzono go na terytorium Unii Europejskiej 7 marca 2002 r. Jednak nie zastępował już istniejących numerów alarmowych charakterystycznych dla danego kraju, ale uzupełniał systemy o nowy. Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Malta, Portugalia, Rumunia, Szwecja – tylko te kraje zdecydowały się wybrać numer 112 jako główny numer alarmowy obowiązujący na ich terytorium. Było to podyktowane m.in. tym, że nie każdy kraj członkowski dysponował w tamtym czasie odpowiednią infrastrukturą pozwalającą na wdrożenie nowego systemu w życie. Wyżej wymienione działania były jednymi z pierwszych, które zwiększały integrację krajów członkowskich Unii Europejskiej. Mając na uwadze fakt (prawdopodobnie) rychłego podpisania przez Parlament Europejski deklaracji praw i zasad, która określa dalszy kierunek transformacji cyfrowej w UE, takich przedsięwzięć unifikacyjnych będzie więcej.

112 – powszechny numer alarmowy

Na przestrzeni kilkunastu lat wprowadzono wiele usprawnień mających na celu zwiększenie powszechności sposobu wzywania pomocy poprzez numer 112. Co więcej, pokonano ograniczenia związane m.in. z technologią tak, aby każdy miał możliwość zgłoszenia się po pomoc, niezależnie od okoliczności, w jakich się znalazł. Dlatego też nie ma potrzeby odblokowywania klawiatury telefonu, aby wprowadzić numer 112 (nie dotyczy to smartfonów, które nie posiadają przycisków fizycznych). Ponadto numer można wybrać w smartfonie bez karty SIM bądź z telefonu stacjonarnego. Kierowanie połączeń jest bezpłatne, a średni czas oczekiwania na rozmowę z dystrybutorem wynosi 11 sekund.

W Polsce od 1 października 2018 r. połączenia wykonywane pod numer 997 zostają przekierowane do CPR i są obsługiwane przez Operatorów Numerów Alarmowych 112. W przyszłości projekt ma objąć również numery 998 oraz 999. Według dostępnych danych, w 2019 r. 1365 operatorów numerów alarmowych w Polsce odebrało 22 miliony zgłoszeń. Każdego dnia do CPR trafia 60 000 zgłoszeń.

O czym pamiętać dzwoniąc na numer alarmowy?

Podczas rozmowy z dyspozytorem numeru alarmowego warto kierować się następującym porządkiem przekazywania informacji:

1. Przedstaw się imieniem i nazwiskiem oraz podaj swój numer telefonu. Te dane będą bardzo pomocne w przypadku, gdy połączenie zostanie nieoczekiwanie przerwane przed przyjęciem zgłoszenia.
2. Wskaż dokładną lokalizację zdarzenia – najlepiej adres. W przypadku terenów wiejskich pomocne będzie wskazanie charakterystycznych punktów orientacyjnych np. młyn, szkoła, itp.
3. Opisz zwięźle okoliczności, w jakich doszło do wypadku. Określ sytuację, np. rowerzysta został potrącony przez samochód osobowy i przy upadku uderzył głową o jezdnię; mężczyzna spadł z drabiny na plecy z wysokości ok. 6 metrów.
4. Podaj liczbę poszkodowanych oraz opisz ich stan. Przedstaw informacje na temat stanu świadomości poszkodowanych, odniesionych obrażeń, ewentualnego krwotoku, krwawień, itp. Powiedz o zakresie pierwszej pomocy, jakiej udzielono poszkodowanym.

Ryc. 2. Zgłoszenie zdarzenia pod numer alarmowy 112 – schemat działania CPR

Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112

Komisja Europejska ustanowiła dzień 11 lutego Europejskim Dniem Numeru Alarmowego 112, w którym szczególnie zachęca do organizowania kampanii informacyjno-popularyzacyjnych związanych z tym przedsięwzięciem. Pierwszym krajem rozpoczynającym działalność popularyzującą numer alarmowy 112 była Finlandia, która zorganizowała kampanię informacyjną już w 1997 r.  Pomimo że sam numer nie jest jeszcze tak znany i powszechnie stosowany (w pierwszej kolejności ludziom przychodzą do głowy numery 997, 998 i 999), istnieje już od dosyć dawna.

Ryc. 3. Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112

Materiały źródłowe