Nie trać czasu! – czyli o technikach zarządzania czasem

Kiedy zbliża się koniec semestru, liczba sprawdzianów i zadań domowych do oddania może być przytłaczająca! Z pomocą przychodzą techniki zarządzania czasem. Ułatwią Ci efektywniejsze wykorzystanie czasu przeznaczonego na naukę.

Po co korzystać z technik zarządzania czasem?

Techniki zarządzania czasem pomagają nam:

• wykorzystać jak najlepiej czas, który możemy przeznaczyć na naukę;
• podzielić czas pomiędzy naukę a odpoczynek, żeby uniknąć przepracowania;
• zaplanować odrabianie zadań domowych w taki sposób, aby zdążyć wykonać je wszystkie.

Warto znać różne techniki zarządzania czasem, żeby móc z nich korzystać w okresie, gdy mamy natłok szkolnych obowiązków – na przykład na koniec semestru albo w trakcie powtórek do egzaminów. Ważne, aby wybrać tę technikę, która najlepiej się u nas sprawdza. Oto kilka metod, które można wykorzystać do zarządzania czasem nauki.

Technika plasterków salami

Polega ona na tym, aby dzielić duże, złożone zadania na jak najmniejsze czynności do wykonania. Przypomina to nieco krojenie kiełbasy na plastry – stąd właśnie jej nazwa. Przy planowaniu nauki w oparciu o tę technikę przyda Ci się lista rzeczy do zrobienia – na kartce papieru lub w notatniku na komputerze bądź telefonie.

W jaki sposób możesz wykorzystać tę technikę w nauce? Najpierw wypisz wszystkie zadania, które musisz wykonać, na przykład: zadanie domowe z matematyki, rozprawka na polski, powtórka do sprawdzianu z historii i nauka słówek na angielski. W ten sposób tworzą się cztery główne, duże zadania, które następnie będziemy „kroić” na mniejsze plasterki.

Zacznijmy od napisania rozprawki. Aby móc wykonać to zadanie, musimy:

1. Przygotować niezbędne materiały: kartkę papieru, długopis i np. repetytorium, w którym znajdziemy opracowania lektur szkolnych.
2. Zapoznać się z tematem rozprawki.
3. Przygotować plan rozprawki:
   a. postawić tezę lub hipotezę;
   b. wymyślić argumenty;
   c. odszukać informacje o lekturach szkolnych, które warto wykorzystać w naszej rozprawce;
   d. dobrać przykłady do naszych argumentów;
   e. zapisać uwagi, które chcemy umieścić we wstępie i zakończeniu.
4. Napisać tekst rozprawki w oparciu o przygotowany plan.
5. Przeczytać jeszcze raz napisany tekst i dokonać niezbędnych poprawek.

Podobnie należy rozpisać każde kolejne zadanie, które musimy wykonać.

Jak widać, w ten sposób dzielimy sobie nasze główne zadanie na kilka mniejszych, zaczynając od najprostszych, a na najtrudniejszych kończąc. Kiedy dzielimy zadanie na kilka pojedynczych czynności, to łatwiej jest nam je wykonać. W miarę wykonywania czynności możemy skreślać kolejne zadania z listy i widzimy, że zostaje nam coraz mniej do zrobienia. Dobrym pomysłem jest zacząć listę od czynności najłatwiejszych i najszybszych do wykonania (możliwych do zrobienia w ciągu kilku sekund – w naszym przykładzie z rozprawką jest to sięgnięcie po kartkę i długopis), ponieważ w ten sposób nasz mózg dostaje szybką gratyfikację, czyli nagrodę. To pomaga nam zmotywować się do wykonania kolejnych zadań z listy, a w efekcie – do skończenia całego zadania.

Technika pomodoro

Ta technika sprawdzi się szczególnie dobrze osobom, które mają problem z rozpraszaczami uwagi, np. z korzystaniem z telefonu w trakcie nauki. Polega na przeplataniu ze sobą okresów, w których intensywnie skupiamy się na nauce, z krótkimi przerwami na odpoczynek. Jej nazwa wzięła się od kuchennego minutnika w kształcie pomidora.

Ryc. 1. Minutnik w kształcie pomidora

Aby korzystać z techniki pomodoro, potrzebujesz zatem minutnika – wystarczy ten, który masz w telefonie. Możesz też skorzystać z aplikacji na telefon (np. Focus Plant, Pomodoro Timer), które oprócz informowania o czasie blokują możliwość wejścia w inne aplikacje w trakcie sesji nauki. To ułatwia skupienie się na lekcjach.

Autor tej techniki, Francesco Cirillo, proponuje, aby pracować w sesjach: 25 minut nauki i 5 minut przerwy. Kiedy zaczynasz się uczyć, ustawiasz minutnik na 25 minut i przez cały ten czas skupiasz się na nauce albo odrabianiu zadania domowego. Wykonuj tylko jedno zadanie na raz, np. poświęć całe 25 minut na zadanie domowe z matematyki albo powtórzenie materiału na sprawdzian z biologii.

Gdy upływa 25 minut, należy przerwać naukę i zrobić 5 minut przerwy – możesz w tym czasie przejrzeć media społecznościowe, przekąsić coś lub zagrać w grę. Przerwę możesz też wykorzystać na ćwiczenia, np. rozciąganie lub jogę. To pomaga się zrelaksować. Ważne, aby w trakcie przerwy nie robić nic związanego z nauką: naszym celem jest odpoczynek, więc nie myślimy o kolejnych zadaniach do wykonania!

Po krótkiej przerwie ponownie ustawiamy 25 minut na minutniku i zaczynamy kolejną sesję nauki. Po czterech zakończonych sesjach nauki (czyli po około 2 godzinach) należy zrobić dłuższą przerwę, ok. 15-30 minut. W tym czasie możemy np. zjeść obiad, zdrzemnąć się lub pójść na spacer. Potem możemy rozpocząć od nowa. Nie przejmuj się, jeśli nie udało Ci się dokończyć zadania w trakcie jednej sesji nauki: po prostu wróć do niego po przerwie. Pamiętaj też, że możesz modyfikować czas pracy i odpoczynku, np. 30 minut nauki i 5 minut przerwy albo 20 minut nauki i 3 minuty przerwy. Ważne, żeby wówczas zastosować taki podział we wszystkich sesjach w danym dniu. Zadbaj jednak, by przerwa nie przekraczała 7-8 minut, ponieważ dzięki temu łatwiej będzie Ci wrócić do nauki.

Technika flowtime

Jeśli czujesz, że nie potrzebujesz częstych przerw w nauce, to lepiej może sprawdzić Ci się technika flowtime. Podobnie jak technika pomodoro, polega na przeplataniu ze sobą sesji nauki i przerw, ale nie ustala sztywnych ram czasowych.

Na początek należy przygotować listę zadań, które chcesz wykonać w danym dniu. Następnie przystępujemy do wykonania pierwszego zadania z listy. Powinniśmy całkowicie skupić się na nim, dlatego dobrze jest odłożyć na bok telefon. Ważne, aby wykonywać tylko jedno zadanie na raz. Jeśli pierwszym zadaniem z naszej listy jest na przykład odrobienie zadania z chemii, to powinniśmy skupić się tylko na tej rzeczy. Nie zaczynamy równocześnie przygotowywać notatek do powtarzania biologii ani nie przechodzimy od zadania z chemii do zadania z fizyki. Jeśli coś nas rozproszy albo czujemy, że potrzebujemy przerwy – to wówczas przerywamy naukę na około 10 minut. Zadbajmy jednak, aby jednorazowo nie uczyć się przez dłużej niż 90 minut, ponieważ nasz mózg nie jest w stanie skupić się przez tak długi czas.

Nie jest ważne to, żeby wykonywać jedno zadanie w czasie jednej sesji nauki. Możemy podzielić jedno zadanie na kilka mniejszych części i zrobić krótką przerwę, na przykład po rozwiązaniu każdego przykładu z zadania domowego z matematyki. W technice flowtime chodzi o „złapanie flow”, „płynięcie z prądem” – czyli uczymy się tak długo, jak długo jesteśmy w stanie zachować skupienie. Dla przykładu, jeśli jesteś nocnym markiem, to poranne sesje mogą być bardzo krótkie, na przykład 15 minut nauki i 5 minut przerwy, za to wieczorne – dłuższe, np. 60 minut nauki i 10 minut przerwy.

Powinniśmy pozbyć się z zasięgu wzroku wszystkich rzeczy, które mogą nas rozpraszać, i skupić się tylko na wykonaniu zadania. Na początku przydatne może być korzystanie z minutnika i zapisywanie czasu trwania każdej sesji nauki, aby sprawdzić, jak długo jesteśmy w stanie jednorazowo osiągnąć skupienie. To pozwoli nam lepiej rozdzielać zadania na cały dzień. Jeśli rano jest nam się trudniej skupić, to wówczas powinniśmy zacząć od prostszych zadań, a te trudniejsze zostawić na koniec dnia. Natomiast jeśli o poranku mamy więcej energii – lepiej będzie zająć się trudniejszymi zadaniami od razu, a te łatwe przełożyć na później.

Mamy nadzieję, że przedstawione techniki zarządzania czasem okażą się dla Ciebie pomocne. Pamiętaj, żeby zawsze uwzględniać w nich czas na odpoczynek: jest on równie ważny jak nauka! Dzięki temu łatwiej będzie Ci zachować skupienie podczas kolejnych sesji nauki.

Materiały źródłowe