Motywacja, czyli jak przestać marudzić i zacząć działać!

Za oknem szaro i ponuro, przez co masz ochotę zaszyć się pod kocem z książką, grą lub ulubionym serialem? A może wręcz przeciwnie – promienie słońca zapraszają do wyjścia na dwór? Niezależnie od pory roku i pogody, zdarzają się takie momenty, że ciężko nam znaleźć motywację do nauki. Tymczasem piętrzą się zadania domowe, niedługo kolejny sprawdzian, a na biurku robi się bałagan… Każdy z nas doświadcza chwil zniechęcenia. Jak skutecznie podtrzymywać własną chęć do działania?

Czym jest motywacja?

Słowo „motywacja” wywodzi się z łacińskich wyrazów motus – ‘ruch, bieg, czynności umysłu’ oraz moveo, oznaczającego ‘wprawianie w ruch, zachęcanie do czegoś, pobudzanie do czynu, wpływanie na kogoś’. Motywację rozumie się najczęściej jako stan gotowości człowieka do podjęcia jakiegoś działania. Z kolei motywacja do uczenia się to po prostu znaczenie i wartość nauki dla danego człowieka, jaką ów człowiek jej przypisuje.

Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie człowieka na osiągnięcie określonych, istotnych dla niego celów, czyli świadomych wyników wykonywanych czynności. 

Niektórzy uważają, że motywacja jest czymś wrodzonym, jednak psycholodzy powszechnie twierdzą, że motywacja jest w dużej mierze nabywana w trakcie rozwoju człowieka. Mamy zatem szansę nad nią pracować!

Rodzaje motywacji

Wszyscy przychodzimy na świat z wrodzoną ciekawością badacza, ale potrzeba ogromu pracy nad sobą, żeby tę ciekawość podtrzymać. Na to, czy naukę postrzegamy jako ekscytującą szansę rozwoju, która pobudza nas do działania, ma wpływ motywacja:

• wewnętrzna – aktywizacja następuje, gdy człowiek dąży do zaspokojenia swoich potrzeb; jest to tendencja do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na jego treść; składniki tego rodzaju motywacji to m.in. ambicje i bezinteresowna potrzeba zdobywania wiedzy;

• zewnętrzna – aktywizacja poprzez wzbudzenie potrzeb przy zastosowaniu kar i nagród; związana z poczuciem, że przyczyna i kontrola działania ma charakter zewnętrzny i nie jest zależna od jednostki; składnikiem tego rodzaju motywacji jest także nasze otoczenie.

Wynika z tego, że do nauki motywować może ocena, którą uczeń otrzymuje ze sprawdzianu (kara lub nagroda w zależności od wyniku), jednak jest to jedynie rodzaj motywacji zewnętrznej. Motywacja wewnętrzna przynosi lepsze efekty pracy, ponieważ wynika wprost z naszych potrzeb. Nauka nie jest mozolną pracą jeśli idzie w parze z ciekawością świata i skłonnością do podejmowania wyzwań. 

Dla każdego coś dobrego – sposoby na motywację

Nie możesz zmienić wszystkich czynników wpływających na Twoją motywację, ale możesz stać się przewodnikiem swoich działań. Poniżej przedstawiamy sposoby, które Ci w tym pomogą:

1. Zaplanuj swoją naukę z danego przedmiotu, aby móc uczyć się systematycznie. Dobry plan to podstawa! Możesz stworzyć swój własny planer na tablicy przy biurku, korzystać z książkowego kalendarza lub opracowywać tygodniowe plany pracy na dany tydzień na zwykłej kartce papieru.

Podczas planowania:

• stawiaj sobie za cel zarówno małe sukcesy, jak i wyzwania,
• bądź realistą, jeśli chodzi o czas na naukę,
• przeplataj swój plan dnia aktywnym odpoczynkiem,
• większość z nas to wzrokowcy, więc możesz urozmaicać plan kolorowymi grafikami, aby był atrakcyjniejszy w odbiorze.

2. Znajdź cele długo i krótkoterminowe – odpowiedz sobie na pytania, po co się uczysz i co chcesz osiągnąć? Zapisz swoje odpowiedzi i zawieś kartkę nad biurkiem. 

3. Doceniaj swoje sukcesy i wyciągaj wnioski z porażek. Udowodniono, że lepsze osiągnięcia w nauce stanowią doskonałą motywację wewnętrzną. Największą wartość ma twoja własna satysfakcja. Nie poddawaj się jednak, jeśli czasami nauka nie idzie po Twojej myśli. Zawsze staraj się zastanowić nad przyczyną ewentualnej porażki – pamiętaj, uczymy się także na błędach! Umiejętność radzenia sobie z porażkami to bardzo ważna cecha, nad którą warto pracować.

4. Próbuj nowych metod uczenia się i unikaj monotonii metodycznej. Nauka zaczęła iść mozolnie? Spróbuj efektywnych sposobów przyswajania wiedzy: Jak uczyć się lepiej? Mnemotechniki (czytaj).

5. Ucz się ze znajomymi. Wzajemna motywacja ma dużą siłę, a uczenie drugiej osoby jest jednym z najlepszych sposobów na utrwalanie własnej wiedzy. 

Postawy i cechy potęgujące motywację

Istotne cechy, nad którymi warto pracować, aby jednocześnie zwiększyć swoją motywację wewnętrzną to:

• wiara w swoje możliwości, 
• odwaga w działaniu, 
• otwartość na nowości,
• umiejętność rozwiązywania problemów, 
• umiejętność radzenia sobie z trudnościami, 
• jasno określone cele wynikające z potrzeb i marzeń,
• systematyczność,
• wytrwałość.

Zainspiruj się

Znajdź swój ulubiony cytat motywacyjny i spraw, aby stał się Twoją myślą przewodnią, kiedy zaczynasz się uczyć.

Przykładowe cytaty, które warto znać:

Nieważne, jak wolno stawiasz kroki, ważne, byś nie zatrzymywał się w drodze – Konfucjusz

99% wszystkich porażek pochodzi od ludzi, którzy mają nawyk tworzenia ciągłych wymówek – G. W. Carve

Jesteś jedyną osobą na świecie, która może wykorzystać Twój potencjał – Zig Ziglar

Na koniec zapamiętaj!

Na szczycie zawsze znajdzie się miejsce – Daniel Webster

Materiały źródłowe