Kampinoski Park Narodowy

Dane techniczne

• Data utworzenia parku: 16 stycznia 1959 r.
• Lokalizacja: województwo mazowieckie, powiaty: warszawski zachodni, nowodworski i sochaczewski, Kotlina Warszawska, Puszcza Kampinoska
• Powierzchnia: 38 544 ha
• Siedziba dyrekcji: Izabelin
• Symbol: łoś

Historia powstania parku

Piękno Puszczy Kampinoskiej oraz konieczność jej ochrony dostrzeżone zostały już z początkiem XX w. Poważniejsze starania o utworzenie na tych terenach parku narodowego rozpoczęły się w latach 30., czego efektem było początkowo powołanie rezerwatu przyrody Granica w 1936 r. Rok później w puszczy powstał również drugi rezerwat – Sieraków.

Dalsze działania na rzecz utworzenia parku narodowego przerwane zostały przez wybuch II wojny światowej i kontynuowane dopiero po jej zakończeniu. Do ostatecznej realizacji tego projektu doszło w 1959 r., kiedy to powołano Kampinoski Park Narodowy, pierwotnie o powierzchni 40 700 ha. Do korekty granic parku dochodziło dwukrotnie. Najpierw w 1975 r. został on zmniejszony do 34 300 ha, a następnie w 1997 r. powiększony do obecnych rozmiarów.

W międzyczasie w 1996 r. Puszcza Kampinoska została wpisana na europejską listę ostoi ptaków. Ważnym momentem w dziejach parku jest decyzja UNESCO z 21 stycznia 2000 r. o uznaniu Kampinoskiego Parku Narodowego wraz z otuliną za rezerwat biosfery pod nazwą Puszcza Kampinoska. W 2004 r. park narodowy został włączony do sieci Natura 2000 w ramach obszaru ochrony ptaków Puszcza Kampinoska, a po czterech latach również jako obszar ochrony siedlisk pod tą samą nazwą.

Przedmiot ochrony

Największe bogactwo Kampinoskiego Parku Narodowego stanowi najlepiej zachowany w Europie kompleks wydm śródlądowych. Ich powstanie, a także pasowy układ porozcinany bagnami, związany jest z dawnymi zmianami koryta płynącej obok Wisły.

Sąsiedztwo niemal pustynnego krajobrazu utworzonego przez wydmy z bagnami, lasami i łąkami powoduje istnienie bardzo zróżnicowanej szaty roślinnej. Na terenie parku stwierdzono obecność ponad 1400 gatunków roślin naczyniowych oraz około 150 gatunków mszaków.

Dzięki wpływom zarówno klimatu oceanicznego, jak i kontynentalnego, w parku możliwe jest występowanie roślin o bardzo odmiennych wymaganiach. Oprócz gatunków typowo atlantyckich (np. szczotlicha siwa) czy kontynentalnych (np. kocanki piaskowe), występują tu także gatunki związane ze strefą borealną (północną) lub stepami. Do tych pierwszych należy np. zimoziół północny, zaś do drugich – wężymord stepowy. Ciekawym parkowym gatunkiem jest brzoza czarna. Ważnym elementem flory Puszczy Kampinoskiej jest także chamedafne północna – relikt po ostatnim zlodowaceniu.

Istotnym składnikiem przyrody parku są grzyby, szczególnie niezbyt częste w naszym kraju gatunki związane z piaskiem. Kampinoskie lasy i wydmy obfitują w gatunki objęte ochroną, w tym skrajnie zagrożone wyginięciem. Do najważniejszych należą m.in. tęgoskór korzeniasty, sosnojamka kurczliwa czy żagwica listkowata.

Fauna parku liczy około 4000 gatunków bezkręgowców, a także 30 gatunków ryb, 13 gatunków płazów, 6 gatunków gadów, około 200 gatunków ptaków i ponad 50 gatunków ssaków. Puszcza Kampinoska jest drugą co do wielkości w Polsce ostoją łosia – symbolu parku. Innymi ważnymi gatunkami ssaków są m.in. nocek duży, nocek łydkowłosy, mopek czy wydra. Wiele cennych gatunków zwierząt liczą także bezkręgowce. Wśród tych najrzadszych i objętych ochroną wymienić należy np. poczwarówkę zwężoną, strojnisia nadobnego, tygrzyka paskowanego, gadziogłówkę żółtonogą czy też pazia żeglarza.

Materiały źródłowe