Jak wybrać studia?

Egzamin maturalny to ważny krok w dorosłość, jednak nie ostatni. Po otrzymaniu wyników trzeba bowiem zastanowić się nad swoją przyszłością i podjąć decyzję dotyczącą np. wyboru studiów. W naszym artykule znajdziecie porady, które pomogą Wam wybrać studia.

Studia w Polsce – podstawowe informacje

Studia w ogólnym ujęciu to kolejny poziom edukacji; po ich ukończeniu absolwent otrzymuje dyplom uczelni wyższej. Nie są one jednak obowiązkowe, ale umożliwiają zdobycie kwalifikacji w określonej dziedzinie oraz niejednokrotnie ułatwiają zdobycie pracy. Istotne jest to, że możemy je podzielić ze względu na typ oraz tryb. W tym pierwszym podziale wyróżniamy studia I i II stopnia, jednolite oraz podyplomowe, a w drugim – stacjonarne i niestacjonarne.

Typy studiów

• Studia I stopnia (licencjackie) – trwają trzy lata (czyli sześć semestrów) i można je podjąć tuż po zdaniu matury. Wyjątek stanowią kierunki inżynierskie, gdzie nauka trwa 3,5–4 lat. Co zyskuje absolwent? Otóż otrzymuje tytuł licencjata i możliwość kontynuowania studiów (z tej samej lub pokrewnej dziedziny) na II stopniu.
• Studia II stopnia – to kolejny etap edukacji na uczelni. Jest on nieco krótszy, ponieważ kończy się zazwyczaj po 2 latach. Absolwent uzyskuje tytuł magistra (lub magistra inżyniera), może też ubiegać się o przyjęcie na studia doktoranckie.
• Studia jednolite – jak sama nazwa wskazuje, nie ma tutaj podziału na dwa stopnie, co wiąże się ze specyfiką danej dziedziny. Nauka w tym przypadku trwa 5–6 lat; absolwenci zaś od razu zyskują tytuł magistra – z pominięciem licencjata.
• Studia podyplomowe – odmienna forma kształcenia, która kończy się egzaminem lub przygotowaniem pracy. Aby zapisać się na studia podyplomowe, konieczne jest ukończenie studiów I stopnia. Co ciekawe, w ten sposób można zgłębić zupełnie nowe dziedziny, ponieważ nie trzeba kontynuować kierunku ze studiów licencjackich.

Tryb studiów

• Studia stacjonarne – są bezpłatne, zaś zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku. Student uczestniczy w wykładach i ćwiczeniach, pracuje także samodzielnie, aby przygotować się do zaliczeń oraz egzaminów.
• Studia niestacjonarne – różnią się tym od stacjonarnych, że są płatne. Ponadto odbywają się w formie zjazdów – najczęściej od popołudnia w piątek aż do niedzieli. Są dobrym rozwiązaniem dla osób, które pragną połączyć naukę np. z pracą. Wymagają od studenta jednak znacznie więcej samodzielnej pracy.

Wybieramy studia

I w końcu nadchodzi ten moment, kiedy trzeba podjąć decyzję dotyczącą studiów. To istotna chwila, ponieważ wiąże się z wyborem określonej ścieżki, która pomoże Ci w rozwinięciu określonych kompetencji, ale także przybliży do dorosłości oraz życia zawodowego. Od czego jednak zacząć, aby uniknąć rozczarowania? Dobrym rozwiązaniem jest skupienie się na trzech obszarach: sobie, otoczeniu oraz dodatkowych źródłach informacji. Naszą przygodę zacznijmy więc od autorefleksji na temat mocnych oraz słabych stron.

Analiza siebie: kim jestem i czego chcę?

Przemyślany wybór studiów jest praktycznie niemożliwy bez zastanowienia się nad tym, czego chcesz i potrzebujesz. W tym celu warto rozważyć przytoczone poniżej kwestie.

Co mnie interesuje (lub nie)?

To podstawowe pytanie, które warto sobie zadać. Bez wątpienia przyjemniej studiuje się coś, co znajduje się w obszarze zainteresowań lub bezpośrednio do nich nawiązuje. Studia powinny być czasem, który umożliwia rozwój. Dobrym pomysłem jest także wskazanie dziedzin budzących Twoje absolutne przekonanie, że ich zgłębianie stałoby się udręką.

Jakie mam predyspozycje?

Wybór studiów wymaga nie tylko zweryfikowania swych zainteresowań, ale także predyspozycji. Oznacza to refleksję nad tym, do czego mamy wrodzone zdolności. Ich trzeźwa ocena pozwoli na wybór kierunku, w którym okażą się użyteczne, a na pewno nie będą utrudniać kształcenia się.

Jak widzę swoją przyszłość?

To ważna kwestia, ponieważ ma znaczący wpływ na podejmowaną decyzję. Dlaczego? Otóż są kierunki, bez których niemożliwa jest praca w określonym zawodzie (np. lekarz, nauczyciel). W ten sposób studia niejako definiują przyszłość zawodową absolwenta. Z drugiej strony można wybrać kierunek, który zapewnia znacznie większą swobodę. Zdobyte w ten sposób kompetencje można bowiem wykorzystać w przeróżnych miejscach pracy.

Jaką mam osobowość?

Marzenia, zainteresowania to jedno, ale nie można zapominać o swojej osobowości. Studia aktorskie, czy wymagające ciągłego kontaktu z ludźmi (np. komunikacja społeczna) mogą być męczące dla introwertyka, czyli osoby, która potrzebuje trochę czasu na osobności. Z kolei trudno uznać, iż ekstrawertyk, uwielbiający towarzystwo innych osób, będzie szczęśliwy, jeśli kierunek (domyślnie: przyszła praca) pozbawi go intensywnego kontaktu z ludźmi.

Czego oczekuję od studiów?

Przed podjęciem decyzji musisz przemyśleć swoją wizję kształcenia się na uczelni wyższej. Czy chcesz w pełni poświęcić się nauce? A może ważniejsze jest dla Ciebie połączenie studiów z pracą? Zamierzasz skupić się na oferowanej przez uczelnię ścieżce edukacji? A może w tym czasie pragniesz rozwinąć dodatkowe umiejętności?

Jakie przedmioty były dla mnie źródłem satysfakcji w szkole średniej?

Refleksja nad tym, co sprawiało Ci przyjemność (lub trudność) w tym czasie na pewno ułatwi decyzję. Jest bowiem duże prawdopodobieństwo, iż osoba, która w szkole średniej nie radziła sobie z językami obcymi na filologii niemieckiej będzie się po prostu męczyć. I to nawet mimo głębokiego zainteresowania tamtejszą literaturą.

Kto pyta, nie błądzi

Kiedy już zastanowiliśmy się nad własnymi potrzebami oraz predyspozycjami, pora na poszerzenie perspektywy. Obejmie ona nasze otoczenie, czyli innych ludzi oraz to, jak mogą nam pomóc (lub przeszkodzić) w czasie poszukiwania wymarzonego kierunku studiów.

Nie kieruj się wyborami koleżanek/kolegów

Wybór studiów powinien być indywidualną decyzją, która wynika z osobistych pobudek, a nie jest podążaniem za innymi osobami. W ten sposób rezygnujesz bowiem ze swoich marzeń oraz możliwości rozwoju, które ułatwią Ci wejście na rynek pracy. Pamiętaj też, że czas studiów to świetny moment na zawieranie zupełnie nowych znajomości, które mogą okazać się trwałe.

Zachowaj dystans

Ktoś uważa, że wymarzony kierunek to strata czasu, ale koniecznie powinieneś/aś iść na prawo, chociaż w ogóle Cię to nie pociąga? Nie przejmuj się opinią innych ludzi, ponieważ jest zasadnicza różnica między byciem dobrym w swojej dziedzinie a przeciętnym – nawet w tej najbardziej pożądanej. Wsłuchaj się w siebie: swoje umiejętności, potrzeby, oczekiwania. Nie podejmuj tym samym decyzji pod presją innych ludzi, którzy nie muszą mieć racji.

Nie bój się pytać

Jeżeli masz w rodzinie lub wśród znajomych ludzi, którzy mogą się z tobą podzielić informacjami o studiach – nie zawahaj się ich spytać. Takie osoby stanowią cenne źródło informacji, ponieważ dzięki nim dowiesz się, jak w praktyce wygląda studiowanie danego kierunku. To zaś więcej niż ogólne informacje na stronie uczelni, ponieważ nie pokazują one osobistych wrażeń i doświadczeń.

Dodatkowe źródła informacji

W procesie wyboru równie ważne jest wykorzystanie dodatkowych źródeł, dzięki którym poznasz ofertę uczelni wyższych, ale także zorientujesz się w sytuacji na rynku pracy.

Rankingi uczelni oraz kierunków studiów

Rankingi Perspektyw (czytaj) to nieocenione źródło wiedzy na temat uczelni oraz oferowanych przez nie kierunków. Pozwalają bowiem nie tylko na ocenienie potencjału naukowego, ale również współpracy międzynarodowej, prestiżu, innowacyjności czy tego, jak radzą sobie absolwenci. W ten sposób sprawdzisz interesujące Cię uczelnie lub kierunki. Dodatkową zaletą jest wyszukiwarka kierunków – możesz za jej pomocą znaleźć wybrane studia zgodnie z określonymi parametrami (np. według trybu, typu uczelni, województwa).

Barometr zawodów

Zastanawiasz się nad swoją przyszłością? Nie wiesz, jakie studia wybrać? Pewną wskazówką może stać się dla ciebie Barometr zawodów (czytaj). Badania te stanowią bowiem prognozę sytuacji na rynku pracy. W ten sposób możesz więc sprawdzić, na jakie zawody zwiększa się lub zmniejsza ogólne zapotrzebowanie. Ułatwi Ci to w pewnym stopniu wybór własnej ścieżki edukacji.

Strony uczelni

Jeżeli masz już na oku konkretną szkołę wyższą, koniecznie zerknij na jej stronę. Jest ona cennym źródłem informacji na temat struktury uczelni, wykładowców, kierunków, możliwych specjalizacji, dydaktyki, a nawet programów kształcenia. Dzięki niej zapoznasz się również z dodatkowymi możliwościami rozwoju, które zapewnia uczelnia (np. projekty badawcze, organizacje studenckie).

Dni otwarte

To doskonała okazja, aby poznać uczelnię oraz jej ofertę. Podczas takiego dnia masz okazję sprawdzić, jak funkcjonuje dana szkoła wyższa, czy proponowane przez nią kierunki spełniają Twoje oczekiwania. Najważniejsze jest jednak to, iż możesz wtedy poznać kadrę dydaktyczną oraz studentów, porozmawiać z nimi o ich doświadczeniach. Informacje na temat dni otwartych znajdziesz na stronie poszczególnych uczelni.

Praktyczne wskazówki na koniec

• Zawsze kieruj się swoimi predyspozycjami, zainteresowaniami oraz potrzebami.
• Miej dystans do tego, co sugerują ci inni ludzie, ponieważ to Ty odpowiadasz za swoją przyszłość.
• Barometr zawodowy i sytuacja na rynku pracy mogą być wskazówką, jednak nie uzależniaj wyłącznie od nich swojej decyzji.
• Rozmawiaj z osobami, które mogą Ci opowiedzieć o studenckich doświadczeniach. 
• Nie decyduj się na studia tylko po to, aby studiować cokolwiek. 
• Szukaj, czytaj, porównuj, wykorzystuj możliwości, które zapewnia internet.