W artykule
Kiedy rozpoczynamy naukę języka francuskiego, pierwszym wyzwaniem jest wymowa. Widzimy nowe słowa i zastanawiamy się, jak je przeczytać. Z pomocą przychodzi nam międzynarodowy alfabet fonetyczny. W artykule podpowiadamy, jak czytać symbole fonetyczne w języku francuskim.
Czym są symbole fonetyczne?
Do zapisywania wyrazów w danym języku służy nam alfabet, np. dla języka polskiego i francuskiego jest to alfabet łaciński. Wymowa wyrazu nie zawsze jednak pokrywa się z jego zapisem. Dlatego jeśli chcemy wiedzieć, jak należy wypowiedzieć lub przeczytać dane wyrazy, korzystamy z alfabetu fonetycznego. Za jego pomocą tworzymy transkrypcję fonetyczną, czyli zapis wymowy danego wyrazu bądź zdania.
Symbole fonetyczne to znaki używane w alfabecie fonetycznym. Są one uniwersalne, to znaczy, że mogą służyć do zapisywania wyrazów w różnych językach. Nasz artykuł skupi się na symbolach, które są wykorzystywane do transkrypcji fonetycznej języka francuskiego. Niektórych z nich używa się również w języku angielskim. Więcej o symbolach fonetycznych w języku angielskim dowiesz się z naszego poprzedniego artykułu.
Symbole fonetyczne dzielimy na spółgłoski, samogłoski i półsamogłoski. W poniższej tabeli przedstawiono wszystkie francuskie symbole fonetyczne. Do każdego z symboli zapisano również przykłady wyrazów, w których możemy usłyszeć poszczególne głoski (pogrubione litery odpowiadają danej głosce).
Spółgłoski
Spółgłoski – Consonnes |
Przykłady |
/b/ Wymowa: zbliżona do polskiego „b”. |
bien [bjɛ̃] |
/p/ Wymowa: zbliżona do polskiego „p”. |
pull [pyl] |
/t/ Wymowa: zbliżona do polskiego „t”. |
trop [tʁo] |
/d/ Wymowa: zbliżona do polskiego „d”. |
danse [dɑ̃s] |
/k/ Wymowa: zbliżona do polskiego „k”. |
kayak [kajak] |
/g/ Wymowa: zbliżona do polskiego „g”. |
guitare [gitaʁ] |
/f/ Wymowa: zbliżona do polskiego „f”. |
photo [foto] |
/v/ Wymowa: zbliżona do polskiego „w”. |
ville [vil] |
/s/ Wymowa: zbliżona do polskiego „s”. |
sucre [sykʁ] |
/z/ Wymowa: zbliżona do polskiego „z”. |
zoo [zo] |
/ʃ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „sz”. |
chat [ʃa] |
/ʒ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ż”. |
jus [ʒy] |
/l/ Wymowa: zbliżona do polskiego „l”. |
lune [lyn] |
/ʁ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „r”, ale język powinien wibrować bliżej gardła, a nie dziąseł. Język układamy tak, jakbyśmy chcieli wymówić „h”, i wymawiamy „r”. |
route [ʁut] |
/m/ Wymowa: zbliżona do polskiego „m”. |
mère [mɛʁ] |
/n/ Wymowa: zbliżona do polskiego „n”. |
neige [nɛʒ] |
/ɲ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ń”. |
gagner [gaɲe] |
/ŋ/ Wymowa: trzymając język przy dolnych zębach, wymawiamy gardłowe „n”. |
camping [kɑ̃piŋ] |
Samogłoski
Samogłoski – Voyelles |
Przykłady |
/a/ Wymowa: zbliżona do polskiego „a”; to „a” jest krótkie. |
avoir [avwaʁ] |
/ɑ:/ Wymowa: zbliżona do polskiego „a”; to „a” jest długie. |
âge [ɑ:ʒ] |
/ɑ̃/ Wymowa: pomiędzy polskim „ą” a „ę”; to „a” jest nosowe. |
banque [bɑ̃k] |
/e/ Wymowa: usta układamy jak do „i”, ale wymawiamy „e”; to „e” jest zamknięte. |
café [kafe] |
/ɛ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „e”, ale usta muszą być nieco bardziej otwarte – tak, jakbyśmy się uśmiechali; to „e” jest otwarte. |
avec [avɛk] |
/ə/ Wymowa: zbliżona do polskiego „y”; to jest tzw. „e nieme”, często pomijane w wymowie. |
je [ʒə] |
/ɛ̃/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ę”; to „e” jest nosowe. |
matin [matɛ̃] |
/ø/ Wymowa: usta układamy do „u”, ale wymawiamy „e”. |
bleu [blø] |
/œ/ Wymowa: usta układamy do „o”, ale wymawiamy „e”. |
feuille [fœj] |
/œ̃/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ę”, ale usta układamy jak do wymowy „o”. |
parfum [parfœ̃] |
/ɔ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „o”; to „o” jest otwarte. |
octobre [ɔktɔbʁ] |
/ɔ̃/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ą”, ale usta układamy jak do wymowy „o”; to „o” jest nosowe. |
bon [bɔ̃] |
/o/ Wymowa: zbliżona do polskiego „o”, ale usta układamy jak do wymowy „u”; to „o” jest zamknięte. |
chose [ʃoz] |
/i/ Wymowa: zbliżona do polskiego „i”. |
finir [fini] |
/u/ Wymowa: zbliżona do polskiego „u”. |
jour [ʒuʁ] |
/y/ Wymowa: usta układamy jak do „u”, ale wymawiamy „i”. |
salut [saly] |
Półsamogłoski
Półsamogłoski – Semi-voyelles |
Przykłady |
/j/ Wymowa: zbliżona do polskiego „j”. |
payer [peje] |
/w/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ł”. |
soir [swaʁ]
|
/ɥ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „łi”, ale wymawianego bardzo krótko. |
nuit [nɥi]
|
Przydatne narzędzia
Jeśli masz wątpliwości, jak wymówić dane słowo, możesz sprawdzić wymowę w serwisie Forvo albo w renomowanych słownikach języka francuskiego: Larousse oraz Le Petit Robert. Możesz tam posłuchać, jak poszczególne słowa są wymawiane przez Francuzów.
Zapis fonetyczny możesz z kolei znaleźć w serwisie Easy Pronunciation lub we francuskojęzycznym słowniku Wiktionnaire. Używa się go również w słownikach papierowych.