Skip to content

Jak czytać symbole fonetyczne w języku francuskim?

W artykule

Kiedy rozpoczynamy naukę języka francuskiego, pierwszym wyzwaniem jest wymowa. Widzimy nowe słowa i zastanawiamy się, jak je przeczytać. Z pomocą przychodzi nam międzynarodowy alfabet fonetyczny. W artykule podpowiadamy, jak czytać symbole fonetyczne w języku francuskim.

Czym są symbole fonetyczne?

Do zapisywania wyrazów w danym języku służy nam alfabet, np. dla języka polskiego i francuskiego jest to alfabet łaciński. Wymowa wyrazu nie zawsze jednak pokrywa się z jego zapisem. Dlatego jeśli chcemy wiedzieć, jak należy wypowiedzieć lub przeczytać dane wyrazy, korzystamy z alfabetu fonetycznego. Za jego pomocą tworzymy transkrypcję fonetyczną, czyli zapis wymowy danego wyrazu bądź zdania. 

Symbole fonetyczne to znaki używane w alfabecie fonetycznym. Są one uniwersalne, to znaczy, że mogą służyć do zapisywania wyrazów w różnych językach. Nasz artykuł skupi się na symbolach, które są wykorzystywane do transkrypcji fonetycznej języka francuskiego. Niektórych z nich używa się również w języku angielskim. Więcej o symbolach fonetycznych w języku angielskim dowiesz się z naszego poprzedniego artykułu. 

Symbole fonetyczne dzielimy na spółgłoski, samogłoski i półsamogłoski. W poniższej tabeli przedstawiono wszystkie francuskie symbole fonetyczne. Do każdego z symboli zapisano również przykłady wyrazów, w których możemy usłyszeć poszczególne głoski (pogrubione litery odpowiadają danej głosce). 

Spółgłoski

Spółgłoski – Consonnes

Przykłady

/b/

Wymowa: zbliżona do polskiego „b”.
Sposób zapisu: b.

bien [bjɛ̃]
football [futbol]
robe [ʁɔb]

/p/

Wymowa: zbliżona do polskiego „p”.
Sposób zapisu: p.

pull [pyl]
chapeau [ʃapo]
jupe [ʒyp]

/t/

Wymowa: zbliżona do polskiego „t”.
Sposób zapisu: t.

trop [tʁo]
citron [sitʁɔ̃]
poste [pɔst]

/d/

Wymowa: zbliżona do polskiego „d”.
Sposób zapisu: d.

danse [dɑ̃s]
date [dat]
jardin [ʒaʁdɛ̃]

/k/

Wymowa: zbliżona do polskiego „k”.
Sposób zapisu: q, c, k, ch.

kayak [kajak]
cinq [sɛ̃k]
bac [bak]
orchestre [ɔʁkɛstʁ]

/g/

Wymowa: zbliżona do polskiego „g”.
Sposób zapisu: g + a, g + o, g + u. 

guitare [gitaʁ]
ragoût [ʁagu]
égal [egal]

/f/

Wymowa: zbliżona do polskiego „f”.
Sposób zapisu: ph, f. 

photo [foto]
info [ɛ̃fo]
neuf [nœf]

/v/

Wymowa: zbliżona do polskiego „w”.
Sposób zapisu: v, w.

ville [vil]
wagon [vagɔ̃]
veuve [vœv]

/s/

Wymowa: zbliżona do polskiego „s”.
Sposób zapisu: s, c, ç, t + ion, x, sc.

sucre [sykʁ]
ciel [sjɛl]
natation [natasjɔ̃]
çu [desy]
dix [dis]
piscine [pisin]

/z/

Wymowa: zbliżona do polskiego „z”.
Sposób zapisu: s, z. 

zoo [zo]
musique [myzik]
vase [vaz]

/ʃ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „sz”.
Sposób zapisu: ch.

chat [ʃa]
coucher [kuʃe]
vache [vaʃ]

/ʒ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ż”.
Sposób zapisu: j, g + e, g + i, g + y.

jus [ʒy]
gym [ʒim]
pigeon [piʒɔ̃]
rougir [ʁuʒiʁ]

/l/

Wymowa: zbliżona do polskiego „l”.
Sposób zapisu: l, ll. 

lune [lyn]
soleil [sɔlɛj]
ball [bɔl]

/ʁ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „r”, ale język powinien wibrować bliżej gardła, a nie dziąseł. Język układamy tak, jakbyśmy chcieli wymówić „h”, i wymawiamy „r”.
Sposób zapisu: r.

route [ʁut]
gratin [gʁatɛ̃]
cuir [kɥir]

/m/

Wymowa: zbliżona do polskiego „m”.
Sposób zapisu: m, mm.

mère [mɛʁ]
roman [ʁɔmɑ̃]
gramme [gʁam]

/n/

Wymowa: zbliżona do polskiego „n”.
Sposób zapisu: n.

neige [nɛʒ]
banan [banan]
usine [yzin]

/ɲ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ń”.
Sposób zapisu: gn.

gagner [gaɲe]
ligne [liɲ]
Pologne [poloɲ]

/ŋ/

Wymowa: trzymając język przy dolnych zębach, wymawiamy gardłowe „n”.
Ta głoska występuje tylko w zapożyczeniach z języka angielskiego.
Sposób zapisu: ng.

camping [kɑ̃piŋ]
parking [paʁkiŋ]
curling [kœʁliŋ]

Samogłoski

Samogłoski – Voyelles

Przykłady

/a/

Wymowa: zbliżona do polskiego „a”; to „a” jest krótkie.
Sposób zapisu: a, à.

avoir [avwaʁ]
table [tabl]
voilà [vwala]

/ɑ:/

Wymowa: zbliżona do polskiego „a”; to „a” jest długie.
Sposób zapisu: a, â.

âge [ɑ:ʒ]
pâte [pɑ:t]
bas [bɑ:]

/ɑ̃/

Wymowa: pomiędzy polskim „ą” a „ę”; to „a” jest nosowe.
Sposób zapisu: am, an, en, em.

banque [bɑ̃k]
jambe [ʒɑ̃b]
temps [tɑ̃]
centre [sɑ̃tʁ]

/e/

Wymowa: usta układamy jak do „i”, ale wymawiamy „e”; to „e” jest zamknięte.
Sposób zapisu: é, er, es, ez, ai.

café [kafe]
aimer [eme]
les [le]
chez [ʃe]

/ɛ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „e”, ale usta muszą być nieco bardziej otwarte – tak, jakbyśmy się uśmiechali; to „e” jest otwarte.
Sposób zapisu: e + spółgłoska, è, ê, ë, ai, ais, ait, ei, es.

avec [avɛk]
chèvre [ʃɛvʁ]
tête [tɛt]
Noël [nɔɛl]
vrai [vʁɛ]
mais [mɛ]
lait [lɛ]
neige [nɛʒ]
tu es [ty ɛ]

/ə/

Wymowa: zbliżona do polskiego „y”; to jest tzw. „e nieme”, często pomijane w wymowie.
Sposób zapisu: e.

je [ʒə]
petit [pəti]
mercredi [mɛʁkʁədi]

/ɛ̃/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ę”; to „e” jest nosowe.
Sposób zapisu: in, im, ain, aim, ein, eim, en, ym, yn.

matin [matɛ̃]
impôt [ɛ̃po]
main [mɛ̃]
faim [fɛ̃]
peintre [pɛ̃tʁ]
Reims [ʁɛ̃s]
mien [mjɛ̃]
symbole [sɛ̃bɔl]
lynx [lɛ̃ks]

/ø/

Wymowa: usta układamy do „u”, ale wymawiamy „e”.
Sposób zapisu: eu, eux.

bleu [blø]
deux [dø]
Dieu [djø]

/œ/

Wymowa: usta układamy do „o”, ale wymawiamy „e”.
Sposób zapisu: euil, eu + spółgłoska. 

feuille [fœj]
jeune [ʒœn]
neuf [nœf]

/œ̃/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ę”, ale usta układamy jak do wymowy „o”.
Sposób zapisu: um, un. 

parfum [parfœ̃]
lundi [lœ̃di]
brun [bʁœ̃]

/ɔ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „o”; to „o” jest otwarte.
Sposób zapisu: o. 

octobre [ɔktɔbʁ]
gomme [gɔm]
avocat [avɔka]

/ɔ̃/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ą”, ale usta układamy jak do wymowy „o”; to „o” jest nosowe.
Sposób zapisu: on, om.

bon [bɔ̃]
nombre [nɔ̃bʁ]
onze [ɔ̃z]

/o/

Wymowa: zbliżona do polskiego „o”, ale usta układamy jak do wymowy „u”; to „o” jest zamknięte.
Sposób zapisu: o, ô, eau, au.

chose [ʃoz]
hôtel [otɛl]
beau [bo]
chaud [ʃo]

/i/

Wymowa: zbliżona do polskiego „i”.
Sposób zapisu: i, î, ï, y.

finir [fini]
île [ïl]
naïf [naif]
stylo [stilo]

/u/

Wymowa: zbliżona do polskiego „u”.
Sposób zapisu: ou, où.

jour [ʒuʁ]
gter [gute]
nous [nu]

/y/

Wymowa: usta układamy jak do „u”, ale wymawiamy „i”.
Sposób zapisu: u, û.

salut [saly]
sûr [syʁ]
musée [myze]

Półsamogłoski

Półsamogłoski – Semi-voyelles

Przykłady

/j/

Wymowa: zbliżona do polskiego „j”.
Sposób zapisu: y, i, il, ill.

payer [peje]
pied [pje]
travail [tʁavaj]
vieille [vjɛj]

/w/

Wymowa: zbliżona do polskiego „ł”.
Sposób zapisu: oi, oin, oy, ou, oui.

soir [swaʁ]
loin [lwɛ̃]
voyage [vwajaʒ]
jouet [ʒwɛ]
Louis [lwi]

 

/ɥ/

Wymowa: zbliżona do polskiego „łi”, ale wymawianego bardzo krótko.
Sposób zapisu: ui.

nuit [nɥi]
huit [ɥit]
bruit [brɥi]

 

Przydatne narzędzia

Jeśli masz wątpliwości, jak wymówić dane słowo, możesz sprawdzić wymowę w serwisie Forvo albo w renomowanych słownikach języka francuskiego: Larousse oraz Le Petit Robert. Możesz tam posłuchać, jak poszczególne słowa są wymawiane przez Francuzów. 

Zapis fonetyczny możesz z kolei znaleźć w serwisie Easy Pronunciation lub we francuskojęzycznym słowniku Wiktionnaire. Używa się go również w słownikach papierowych.