W artykule
Każdy użytkownik języka wie, czym jest alfabet – pozwala on na zapisywanie mowy. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że alfabetem nazwiemy także transkrypcję fonetyczną danego języka. Tym razem zajmiemy się symbolami fonetycznymi w języku angielskim, a więc wymową, która często sprawia trudności, zwłaszcza tym, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tym językiem.
Zazwyczaj wymowa danego wyrazu bardzo się różni od jego zapisu. Ponadto dana litera może być zapisem różnych dźwięków, w zależności od słowa, w którym występuje. Wynika to między innymi z faktu, że przed wynalezieniem druku pisownia była dosyć płynna, co oznacza, że nie określały jej żadne zasady. Natomiast w momencie, kiedy rozpoczęto drukowanie tekstów oraz słowników w języku angielskim, pojawiła się potrzeba, aby zapis słów został unormowany. Jednak nie powstrzymało to użytkowników języka przed dalszą swobodą w wymowie i z tego właśnie wynika tak ogromna rozbieżność między pisownią a wymową.
W nauce języka angielskiego już od pierwszych etapów nauczania z pomocą przychodzi nam transkrypcja fonetyczna, która jest fonetycznym zapisem wymowy konkretnego słowa za pomocą alfabetu fonetycznego.
Symbole fonetyczne w języku angielskim możemy podzielić, podobnie jak litery alfabetu – na samogłoski i spółgłoski. Większość spółgłosek i część samogłosek jest zbliżona w wymowie do polskiego alfabetu, jednak część z nich stanowią dźwięki, które w języku polskim nie występują. Poniższa tabela przedstawia wszystkie angielskie znaki fonetyczne wraz z często występującymi dyftongami (dwugłoskami, które są połączeniem dwóch znaków fonetycznych) oraz ich umiejscowieniem w słowach. Pogrubiona literka lub litery w angielskim słowie odpowiadają omawianym dźwiękom.
Symbole fonetyczne – spółgłoski
Spółgłoski - Consonants |
Przykłady |
/p/ Wymowa: zbliżona do polskiego „p". |
put /pʊt/ pop /pɒp/ pick /pɪk/ |
/b/ Wymowa: zbliżona do polskiego „b". |
back /bæk/ book /bʊk/ bid /bɪd/ |
/t/ Wymowa: zbliżona do polskiego „t". |
tea /tiː/ take /teɪk/ tin /tɪn/ |
/d/ Wymowa: zbliżona do polskiego „d". |
do /duː/ dog /dɒg/ dress /dres/ |
/k/ Wymowa: zbliżona do polskiego „k". |
book /bʊk/ kit /kɪt/ copy /'kɒpi/ |
/g/ Wymowa: zbliżona do polskiego „g". |
get /get/ go /gəʊ/ dog /dɒg/ |
/tʃ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „cz". |
church /tʃɜːtʃ/ match /mætʃ/ catch/kætʃ/ |
/dʒ/ |
judge /dʒʌdʒ/ age /eɪdʒ/ soldier /'səʊldʒə/ |
/f/ Wymowa: zbliżona do polskiego „f". |
foot /fʊt/ fat /fæt/ fast /fɑːst/ |
/v/ Wymowa: zbliżona do polskiego „w". |
view /vjuː/ move /muːv/ love /lʌv/ |
/θ/ Wymowa: trzymając język międzyzębami wymawiamy „s". |
thing /θɪŋ/ thirst /θɜːst/ path /pɑːθ/ |
/ð/ Wymowa: język dotyka podniebieniatuż za zębami i wymawiamy „d/z". |
this /ðɪs/ other /'ʌðə/ mother /'mʌðə/ |
/s/ Wymowa: zbliżona do polskiego „s". |
soldier /'səʊldʒə/ fast /fɑːst/ sly /slaɪ/ |
/z/ Wymowa: zbliżona do polskiego „s". |
zero /zɪərəʊ/ rose /rəuz/ because /bɪ'kɒz/ |
/ʃ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „sz". |
shop /ʃɒp/ national /'næʃənəl/ crush /krʌʃ/ |
/ʒ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ż". |
vision /'vɪʒən/ treasure /'treʒə/ usual /'juːʒuəl/ |
/h/ Wymowa: zbliżona do polskiego „h". |
hot /hɒt/ whole /həʊl/ head /hed/ |
/m/ Wymowa: zbliżona do polskiego „m". |
mother /'mʌðə/ match /mætʃ/ move /muːv/ |
/n/ Wymowa: zbliżona do polskiego „n". |
no /nəʊ/ near /nɪə/ national /'næʃənəl/ |
/ŋ/ Wymowa: trzymając język przy dolnychzębach wymawiamy gardłowe „n". |
ring /rɪŋ/ bring /brɪŋ/ thing /θɪŋ/ |
/l/ Wymowa: zbliżona do polskiego „l". |
sleep /sliːp/ yellow /'jeləʊ/ law /lɔː/ |
/r/ Wymowa: zbliżona do polskiego „r",jednak angielskie „r" jest to tak zwane „rolling 'r'" i język przy jego wymowie nie dotyka podniebienia. |
ring /rɪŋ/ zero /zɪərəʊ/ rose /rəuz/ |
/j/ Wymowa: zbliżona do polskiego „j". |
use /'juːʒ/ yellow /'jeləʊ/ usual /'juːʒuəl/ |
/w/ Wymowa: zbliżona do polskiego „ł". |
work /wɜːk/ when /wen/ square /skweə/ |
Symbole fonetyczne – samogłoski
Samogłoski - Vowels |
Przykłady |
/ɪ/ Wymowa: między polskim „i" i „y"; to „i" jest krótkie. |
pin /pɪn/ kit /kɪt/ bid /bɪd/ |
/e/ Wymowa: zbliżona do polskiego „e"; to „e" jest krótkie. |
bed /bed/ head /hed/ said /sed/ |
/æ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „e"; to „e" jest długie. |
access /'ækses/ black /blæk/ bad /bæd/ |
/ɒ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „o"; to „o" jest krótkie. |
pop /pɒp/ dog /dɒg/ copy /'kɒpi/ |
/ʌ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „a"; to „a" jest krótkie. |
sun /sʌn/ crush /krʌʃ/ blood /blʌd/ |
/ʊ/ Wymowa: zbliżona do polskiego „u"; to „u" jest krótkie. |
book /bʊk/ put /pʊt/ foot /fʊt/ |
/iː/ Wymowa: zbliżona do polskiego „i"; to „i" jest długie. |
PC /piː'siː/ sleep /sliːp/ tea /tiː/ |
/eɪ/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „ei". |
face /feɪs/ day /deɪ/ take /teɪk/ |
/aɪ/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „ai" |
sly /slaɪ/ price /praɪs/ time /taɪm/ |
/ɔɪ/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „oi". |
choice /tʃɔɪs/ boy /bɔɪ/ toy /tɔɪ/ |
/uː/ Wymowa: zbliżona do polskiego „u"; to „u" jest długie. |
do /duː/ view /vjuː/ move /muːv/ |
/əʊ/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „eu". |
yellow /'jeləʊ/ go /gəʊ/ no /nəʊ/ |
/aʊ/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „au". |
mouth /maʊθ/ now /naʊ/ drought /draʊt/ |
/ɪə/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „ie". |
near /nɪə/ here /hɪə/ zero /zɪərəʊ/ |
/eə/ Wymowa: zbliżona do polskiego „e"; to „e" jest długie (e-e). |
square /skweə/ fair /feə/ various /'veəriəs/ |
/ɑː/ Wymowa: zbliżona do polskiego „a"; to „a" jest długie. |
start /stɑːt/ fast /fɑːst/ path /pɑːθ/ |
/ɔː/ Wymowa: zbliżona do polskiego „o"; to „o" jest długie. |
thought /θɔːt/ law /lɔː/ north /nɔːθ/ |
/ʊə/ Wymowa: zbliżona do połączeniapolskich samogłosek „ue". |
jury /'dʒʊəri/ pure /pjʊə/ lure /lʊə/ |
/ɜː/ Wymowa: między polskim „e/y"; jest to długa samogłoska. |
learn /lɜːn/ thirst/θɜːst/ church /tʃɜːtʃ/ |
/ə/ Wymowa: między polskim „e/y"; jest to krótka samogłoska. |
about /ə'baʊt/ common /'kɒmən/ mother /'mʌðə/ |
/i/ Wymowa: zbliżona do polskiego „i"; to „i" jest krótkie. |
happy /'hæpi/ radiate /'reɪdieɪt/ glorious /'glɔːriəs/ |
/u/ Wymowa: zbliżona do polskiego „u"; to „u" jest krótkie. |
you /ju/ influence /'ɪnfluəns/ situation /sitju'eɪʃən/ |
Zobacz też:
Czasowniki nieregularne w języku angielskim – dlaczego należy je znać? (czytaj)