W artykule
Chrzest Mieszka I w 966 r. był jednym z przełomowych wydarzeń w dziejach państwa polskiego. Jednakże źródła z tych czasów są bardzo skąpe, stąd wiele kwestii pozostaje w sferze domysłów. Także data samego chrztu nie jest do końca pewna, chociaż została przyjęta w oficjalnej historiografii państwowej i kościelnej.
Mieszko I przyjął chrzest za pośrednictwem Czechów. Należy jednak pamiętać, że patronem chrystianizacji Europy Środkowo-Wschodniej, a co za tym idzie, również państwa polskiego, był cesarz rzymski.
Chrzest Mieszka I miał miejsce najprawdopodobniej 15 kwietnia 966 r., czyli w Wielką Sobotę. Znaleziska archeologiczne (basen chrzcielny) wskazują, że mogło do niego dojść na Ostrowie Lednickim, czyli wyspie położonej na Jeziorze Lednickim. W czasie panowania Mieszka I znajdowała się tam główna siedziba dynastii piastowskiej. Innym potencjalnym miejscem wskazywanym przez historyków jest Poznań i Gniezno. Ostatnia lokalizacja wydaje się być jednak mało prawdopodobna, ponieważ funkcjonowało tam pogańskie sanktuarium. Możliwym miejscem chrztu jest również Poznań, ponieważ z rozkazu Mieszka I powstał tam gród, którego załogę stanowili zaufani mu ludzie. Chrzest miał ograniczony wymiar. Objął księcia oraz jego najbliższe otoczenie, czyli dwór. Społeczeństwo państwa piastowskiego w większości przypadków kontynuowało praktyki pogańskie.
Nie dysponujemy jednoznacznymi informacjami o tym, jak wyglądał rytuał chrztu. Można przypuszczać, że książę zanurzał się całym ciałem w wodzie – w rzece lub basenie chrzcielnym.
Przyczyny przyjęcia chrztu przez Mieszka I
Aspekt polityczny |
Czynniki zewnętrzne:
|
Czynniki wewnętrzne:
|
|
Aspekt kulturalny |
|
Skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I
Aspekt polityczny |
Czynniki zewnętrzne:
|
Czynniki wewnętrzne:
|
|
Aspekt religijny |
|
Aspekt kulturalny |
|
Zapamiętaj! Chrzest Polski w pigułce
Najważniejsze daty
965 r. – ślub Mieszka I i Dobrawy.
966 r. – chrzest Mieszka I.
967 r. – pokonanie Wichmana na obszarze Pomorza Zachodniego.
968 r. – powstanie biskupstwa misyjnego w Poznaniu.
Najważniejsze pojęcia
Chrzest Polski / Mieszka I – tradycyjna nazwa chrystianizacji społeczeństwa w państwie polskim.
Chrystianizacja – wprowadzenie w społeczeństwach niechrześcijańskich (pogańskich) zasad wiary i norm etycznych według nauki Jezusa.
Biskupstwo misyjne – jednostka administracyjna w Kościele katolickim funkcjonująca w miejscu, gdzie nie powstała formalna struktura kościelna. Takie biskupstwo podlegało bezpośrednio papieżowi.
Najważniejsze postaci
Dobrawa – pierwsza żona Mieszka I; księżniczka czeska z dynastii Przemyślidów.
Mieszko I – książę Polan z dynastii Piastów; pierwszy historyczny władca Polski.
Jordan – pierwszy biskup Polski; stanął na czele biskupstwa misyjnego w Poznaniu.
Wichman – możnowładca z rodu Billungów; najeżdżał ziemie polskie pod panowaniem Mieszka I.
Najważniejsze przyczyny chrztu Polski
- dążenie do scalenia ziem polskich i ujednolicenia ich pod względem kulturowym,
- wzmocnienie władzy książęcej i znaczenia państwa na arenie międzynarodowej,
- nawiązanie przyjaznych relacji z monarchami chrześcijańskiej Europy,
- wzmocnienie sojuszu z Czechami,
- zminimalizowanie zagrożeń zewnętrznych.
Najważniejsze skutki chrztu Polski
- pojawienie się na ziemiach polskich organizacji kościelnej,
- wzmocnienie władzy Mieszka I,
- napływ na ziemie polskie wykształconych duchownych,
- dołączenie Polski do kręgu kultury chrześcijańskiej,
- wzmocnienie znaczenia państwa piastowskiego na arenie międzynarodowej.
Bank ilustracji – chrzest Polski:
- Jan Matejko, Zaprowadzenie chrześcijaństwa, 1889 r.

- Jan Matejko, Mieszko I, 1890-1892.

- Jan Matejko, Dobrawa Przemyślidka, 1890-1892.

Materiały źródłowe
Ilustracje
- Ryc. 1. źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Matejko#/media/Plik:Matejko_Christianization_of_Poland.jpg, dostęp: 15.10.2021 r.
- Ryc. 2. źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Mieszko1.jpg, dostęp: 15.10.2021 r.
- Ryc. 3. źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Dobrawa.jpg, dostęp: 15.10.2021 r.